به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، ظل‌سلطان، به ویرانگر اصفهان معروف بود. آثار تاریخی زیادی را با بی رحمی به آتش کشید و هویت تاریخی این شهر برگ را زیر سؤال برد؛ اما در مطلبی که در روزنامه فرهنگ سال 1301 آورده شده نشان می‌دهد که حتی ظل السلطان، خود را در قبال حفاظت و مرمت آثاری که عام‌المنفعه بوده و یا مورد استفاده او و نزدیکانش قرار می‌گرفته مسئول می‌دانسته است.
در این روزنامه آمده است: «اکنون چند سال است که (ظل‌سلطان) در تعمیر و مرمت ابنیۀ قدیم عالیه آن، اهتمامات کامله و مساعی جمیله معمول داشته وفی الحقیقه اصفهانی از نو بنیاد نهاده‌اند، یکی دیگر از بناهای قدیم اصفهان پل طولانی بزرگی است که تقریبا 200 سال قبل از این بر روی رودخانه زاینده‌رود بسته شده و از بناهای زمان شاه عباس ماضی صفوی «نورالله مضجعه» به یادگار مانده، چند چشمه از پل مذکور(سی و سه پل) را در سال گذشته طغیان آب خراب کرده سقف‌هایش فروریخته و سنگهایش را سیلاب برده بود و به جهت طغیان آب زنده‌رود تعمیر و مرمت آن ممکن نمی‌شد. این روزها که آب زنده رود رو به سستی نهاد (ظل‌سلطان) وقت را غنیمت شمرده فرصت را از دست ندادند و با کمال جد و جهد در تعمیر آن حکم و اهتمام تمام فرمودند».
«تقریبا یک ماه است که بر حسب امر مبارک به مرمت آن پل پرداخته، بنیان ستون‌های آن را به سنگ و آهک در کمال استحکام ساختند، اکنون قریب به اتمام و مایه تشکر و دعاگویی خاص و عام است، چون پل مزبور معبر عمومی آمد و شد بعضی از بلوک و قراء اصفهان، خاصه ارامنه و طایفه مسیحی و فرهنگیان ساکن جلفای اصفهان است، همگی از مرمت این پل متشکر و خرسند».
در بسیاری از اسناد مکتوب بر جای مانده از دوره ظل السلطان خبرهایی از این دست، نظیر مرمت پل‌ها، برخی کاخ‌ها، معابر عمومی، بازار و میدان نقش جهان را مشاهده می‌کنیم؛ آثاری که اگر به حال خود رها شوند و یا مورد توجه ما قرار نگیرند عمرشان بسیار کوتاه می‌شود.
یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در این زمینه گفت: پل‌های زاینده‌رود از دیرباز نقش بسیار مهمی در شکوفایی فرهنگ و تمدن اصفهان داشته و علاوه بر ایجاد سهولت در ارتباط مردم، برخی از آنها نیز نقش بسیار مهمی در کشاورزی، به واسطه سد پل بودنشان به مانند پل خواجو داشته‌اند، هر چند با ساخت پل‌های جدید بر روی زاینده‌رود تا حدودی نقش ارتباطی آنها کمتر شده؛ اما امروزه به یکی از عناصر شهری تبدیل شده‌اند که نامشان با نام اصفهان گره خورده و بر زیبایی شهر اصفهان نیز افزوده‌اند.
منصور زیرک ادامه داد: اما چگونه می‌شود آثاری که سال‌ها است در جهت خدمت رسانی به مردم مطرح بوده و هم چنان مورد استفاده قرار می‌گیرند به وسیله عده‌ای قلیل و ناآگاه مورد بی‌مهری قرار گرفته و سطح آجری این آثار را با دیوارنویسی، نوشتن یادگاری، چسباندن اعلامیه‌ها و انواع و اقسام لوازم تبلیغاتی به ویژه در محور بازار و میدان نقش جهان تخریب می‌کنند.
وی افزود: این در شرایطی است که مرمت و امحای این دیوارنویسی‌ها و آسیب‌های دیگر نیازمند صرف هزینه و زمان بسیاری است؛ پول‌هایی که از بیت‌المال این مملکت هزینه می‌شود که می‌تواند برای ارائه خدمات و نگهداری بناها هزینه شود.
* قانون‌هایی که باید عملیاتی شوند
این کارشناس میراث فرهنگی افزود: بعد از انقلاب اسلامی مجازات‌هایی برای افرادی که به میراث فرهنگی آسیب می‌رسانند؛ مشخص شده که باید با قدرت اجرایی بیشتری به این قوانین عمل کنیم.
وی ادامه داد: «ماده 560 قانون مجازات اسلامی می‌گوید: هر کس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی سازمان مذکور در حریم آثار فرهنگی ـ تاریخی مذکور در این ماده مبادرت به عملیاتی کند که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید؛ علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارت وارده به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود».
زیرک افزود: همچنین ماده 588 قانون مجازات اسلامی می‌گوید: «هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی ـ تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یا تزئینات، ملحقات، تأسیسات، اشیا، لوازم، خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور، که به طور مستقل نیز واجد حیثیت فرهنگی ـ تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورده علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک تا 10 سال محکوم می‌شود».
وی ادامه داد: هرچند در سال‌های اخیر بسیار کوشیده شده از طریق فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به عموم مردم از درصد تخریب‌ها کاسته شود؛ اما هنوز راه طولانی در پیش داریم، به نظر می‌رسد نقش سازمان‌های ذی‌ربط به خصوص میراث فرهنگی، صدا و سیما و مطبوعات در این فرهنگ سازی بسیار مهم است.
این کارشناس ادامه داد: وظیفه همه مردم محافظت از آثاری است که به عنوان شناسنامه فرهنگی ما، دارای ارزش است.
وی ادامه داد: چه کسی آنقدر از نظر فرهنگی سقوط می‌کند که حاضر است شناسنامه خود را مخدوش کند، همه ما به دنبال حفظ و به رخ کشیدن هویت فرهنگی خود هستیم و یکی از راه‌های رسیدن به این مهم حفاظت و معرفی ابنیه و آثار تاریخی کشورمان است.
زیرک در ادامه گفت: شاید ما نیازمند آن باشیم تا علاوه بر ساخت برنامه‌های آموزشی و فرهنگ سازی در صدا و سیما و انتشار مقالات در حمایت از میراث فرهنگی در مطبوعات، انتقاد منصفانه و سازنده، کارشناسانه و غیر مغرضانه از میراث فرهنگی به گنجاندن مطالبی در حمایت و معرفی میراث فرهنگی در کتاب‌های درسی مقاطع مختلف تحصیلی توجه ویژه‌ای کنیم.
وی اضافه کرد: قسمت اعظم شهرت جهانی اصفهان و کشور ما مدیون آثار تاریخی است که دین خود را به هویت فرهنگی این مرز و بوم ادا کرده‌اند و امروز وظیفه آحاد مردم است که اگر نمی‌توانند از آثار تاریخی حفاظت کنند؛ لااقل آسیبی به آنها نرسانند.
انتهای پیام/غ10
