کرمیار: وقتی نویسنده اعتراض نمی‌کند باید به مدیریت فرهنگی شک کرد/شاکری: ممیزی مسئله اصلی فرهنگ نیست

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست صمیمانه معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهالی قلم دارای نشان درجه هنری شب گذشته در سالن اجتماعات برای اهل قلم برگزار شد.

در این مراسم سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد ابتدا سخنان کوتاهی ابراز داشت و در ادامه برخی از نویسندگان مواردی را در دو حوزه ادبیات و اعطای نشان هنری مطرح کردند.

* شاکری: صادق هدایت چه خدمتی به این مردم کرد که انتظار داریم در کتب درسی اثرش درج شود و بچه‌ها با هرزه‌نگاری و خرافه‌نگاری او آشنا شوند

احمد شاکری از جمله نویسندگانی بود که در اواخر دولت دهم نشان درجه هنری به وی اعطا شد. در این نشست گفت: من در انتخابات به آقای روحانی رأی ندادم، اما ایشان منتخب مردم ایران هستند و با تنفیذ رهبری رئیس جمهور ایران محسوب می‌شود، به این معنا که ایشان رئیس جمهور همه مردم هستند؛ بنا نیست در این نشست مطالبات جزئی مطرح شود، بلکه آمده‌ایم کمک کنیم تا راه را بهتر بپیماییم چه رأی داده باشیم و چه نداده باشیم.

وی افزود: اینکه در این نشست عنوان شد از رئیس جمهوری که به آن رأی نداده‌ام نشان دریافت نمی‌کنم سخنی نادرست است، زیرا قطعاً این فرد او را رئیس جمهور خود نمی‌دانسته است.

وی در ادامه 10 بند چکیده 15 سال تأمل در حوزه داستان را این گونه مطرح کرد و گفت: سعی می‌کنم با این مقدمه سخنانی ارائه کنم، اول اینکه مسائل حقیقی حوزه ادبیات پنهان و مغفولند زیرا رسانه‌ها دنبال مسائل حقیقی از حوزه ادبیات نیستند، اما یکی از مقولات ممیزی است، حتی پیش از انتخابات هم مطرح بود که ممیزی را چه کنیم، برداریم، شل کنیم، روش را عوض کنیم و ... لذا من عنوان می‌کنم برگزاری جلسات شما را به سمت مسائل حقیقی هدایت می‌کند، زیرا لزوماً شاعر به ماهو شاعر آگاه به مسائل شعر نیست، نویسنده نیز این گونه است، تحلیل‌گر ادبیات نیست لذا چنین جلساتی با حضور همین جمع و حضور منتقدان، پژوهشگران در دانشگاه‌ها دریچه دید شما را فراتر می‌کند.

وی در ادامه با بیان اینکه دچار نام‌گرایی و نویسنده‌گرایی هستیم، افزود: مطلب دیگر کرامت اجتماعی است که باید مدنظر قرار گیرد، اینکه عنوان می‌شود نام صادق هدایت و یا افرادی از این قبیل چرا در کتاب‌ها نیست باید بگویم مگر صادق هدایت چه خدمتی به این مردم کرد که انتظار داریم در کتب درسی اثرش درج شود و بچه‌ها با هرزه‌نگاری و خرافه‌نگاری او آشنا شوند. موضوع دیگر پرهیز از توجهات سطحی به حوزه ادبیات است.

شاکری ابراز داشت: در این بخش بد نیست منصفانه قضاوت کنیم، تعداد آثاری که به آنها مجوز داده می‌شود چندین برابر آثاری هستند که ممنوع می‌شوند بنابراین نباید مسیر را به ممیزی منتهی کنیم، زیرا ممیزی مسئله جدی کشور ما نیست و نگاه سطحی است، زیرا ادبیات در یک کشور با نظریه‌پردازی تفسیر می‌شود، البته نگاه بنیادی بسیار مهم است، مثلاً آقایانی که آثارشان را در سایر کشورها منتشر کرده‌اند چه گلی بر سر ادبیات ما زده‌اند! معتقدم ممیزی مقابل هرزه‌نگاری‌ها را می‌گیرد.

وی ادامه داد: پرهیز از سیاست جشنواره‌ای رویه غلطی است، که در ادبیات ما وجود دارد، گمان می‌کنیم با جشنواره عقب‌ماندگی‌مان برطرف می‌شود، اما آیا 110 سکه جایزه جلال آل احمد که به کمتر کسی داده می‌شود ادبیات ما را شکوفا کرده است! جشنواره‌های ادبی یک ویترین هستند، اما می‌گویم جشنواره‌ها راه تنفس ادبیات را بسته‌اند.

شاکری به تشکیل اتاق فکر، برنامه‌ریزی چشم‌اندازی و افق نگر در برنامه ادبیات کشور، برقراری پیوند عمیق میان ادبیات انقلاب و مجامع دانشگاهی اشاره و ضمن تأکید بر حمایت و توجه جدی به مقوله نقد در کشور اشاره و بیان کرد: چون ما با بحران مواجهیم از این رو جامعه نیازمند نقد است، نقد چشم بیدار ادبیات است.

به گفته وی، سیاست‌گذاری دقیق و جامع در عرصه آموزش، حمایت از انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی و تلاش برای جهانی شدن ادبیات انقلاب اسلامی از دیگر موارد مورد تأکید است.

وی گفت: اینکه می‌گوییم ادبیات نباید دولتی باشد را قبول دارم، لذا تشکل‌ها باید به نحو واقعی حمایت شود، البته تشکل‌هایی که آزمون خود را پس دادند.

وی در پایان با تأکید بر اینکه باید به انتقال آثار به کشورهای فارسی زبان همچون لبنان و عراق که با فرهنگ عاشورایی قرابت دارند اهمیت دهیم، گفت: ترجمه بی‌ضابطه وضعیت ادبیات ما را خراب‌تر می‌کند، از این رو ارشاد به منابع مالی دسترسی دارد می‌تواند در این راستا فعالیت کند.

* انتقاد بایرامی از روند مشکل ارائه مدارک برای نشان هنری و عدم داشتن برنامه از سوی ارشاد در حوزه ادبیات

محمدرضا بایرامی نویسنده ادبیات داستانی نیز از دیگر هنرمندانی بود که در این نشست حضور داشت.

وی با قدردانی از برگزاری این جلسه گفت: من کنجکاو بودم برای آشنایی با شما آقای صالحی، دوست داشتم پیش از اینها خدمتتان باشم اما واقعیت این است که وقتی دوستان با من تماس گرفتند و برای حضور در این نشست از من دعوت کردند گفتم: چیزی که خودش ارزش ندارد چرا باید برایش جلسه‌ای برگزار کنیم، از این نشان‌ها هنرمندان طی سال‌های اخیر هیچ استفاده مادی و معنوی نبرده‌اند. اتفاقی رخ داد که نه امتیازی برای نویسندگان به همراه داشت و نه کاربردی بود.

این نویسنده خاطر نشان کرد: اساساً نمی‌دانم چرا این اعطای نشان و درجه انجام گرفت، طی دو مرحله طولانی که مرحله نخست بسیار وقت‌گیر بود و مدارک بسیاری را باید ارائه می‌کردیم، برای ما این موضوع جای سوال بود و هنرمندان چندان قضیه را پیگیری نمی‌کردند و توجهی نشان نمی‌دادند.

وی ادامه داد: البته حضور همگی ما در این نشست و اینکه شخصی مثل معاون فرهنگی به این بحث توجه داشته است جای تقدیر دارد.

بایرامی با بیان اینکه همه ما اتفاق نظر داریم که ادبیات مقوله بخشنامه‌پذیری نیست، مشکلی که وجود دارد این است که قانون اجرا نمی‌شود، از جمله در حوزه ممیزی در حال وقوع فاجعه هستیم. شاهدیم افرادی 4 یا 5 سال درگیر یک اثرشان بوده‌اند، امکان چاپ کتاب ندارند و در این راستا مستند قانونی هم وجود ندارد، زمان آقای شعاعی در معاونت فرهنگی به شکل جدی آئین نامه بررسی شد و قرار بود اگر شاعران و یا نویسندگان مراجعه کردند و آثارشان رد شده بود گفته شود به استناد چه مواردی این موضوع انجام می‌شود. افرادی را می‌شناسم کارهایی را ارائه کرده‌اند اما با رمل و اسطرلاب هم نمی‌توان فهمید مشکلش چیست.

نویسنده آتش به اختیار در ادامه پیرامون بررسان اداره کتاب و جوایز ادبی هم مواردی را مطرح و با تاکید بر اینکه همه ما اتفاق نظر داریم ادبیات نباید دولتی باشد، ادامه داد: اما با این حال متولی وزارت ارشاد است، می‌توان پرسید مثلا در یکی از زیر مجموعه‌ها که بنیاد ادبیات داستانی باشد و مورد حمایت ارشاد است آیا برنامه درس و درمانی وجود دارد؟ ادبیاتی که مدنظر ارشاد است و آن را قبول دارد به نظر می‌رسد برایش برنامه‌ای ندارد.  

* کرمیار: با انتخاب دو نفر در معاونت فرهنگی خوشحال شدم/ وقتی نویسندگان اعتراض نمی‌کنند باید به مدیریت فرهنگی شک کرد

صادق کرمیار نویسنده «نامیرا» نیز که پس از مراسم رونمایی از کتاب جدید خود به نام «درد» در این مراسم حاضر شده بود در سخنانی گفت: من زمانی که دو نفر به سمت معاونت فرهنگی انتصاب شدند، خوشحال شدم نخست «احمد مسجدجامعی» و اینک سید عباس صالحی، من نه آشنای پیشین با ایشان داشته و نه ارتباطی با ایشان دارم، اما به دلیل دانشی که ایشان از حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری دارد مطمئن هستم می‌توانند به حوزه فرهنگ به ویژه کتاب کمک کنند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: آقای صالحی زمانی که نویسندگان و هنرمندان هیچ اعتراضی نداشته باشند، قطعا باید به مدیریت فرهنگی شک داشت یا شک کرد. نقطه دردناک برای فرهنگ همین است .

کرمیار با اشاره به دریافت جایزه جلال به دلیل نگارش کتاب «نامیرا» ابراز داشت: متاسفانه زمانی که می‌خواستم جایزه جلال را دریافت کنم، در سخنانی گفتم نویسندگی ذاتش اعتراض به وضع موجود است، نسبت به آنچه که هست و تا آنچه که باید باشد نویسنده اعتراض دارد. این اعتراض نه در قالب یک بیانیه بلکه در قالب یک اثر هنری و ادبی مطرح می‌شود. نویسنده و هنرمند ساختارشکن است، نمی‌تواند حامی ساختار باشد، بنابراین باید آستانه تحمل مدیران فرهنگی ما نسبت به اعتراضات هنرمندان بالا باشد، تا زمانی برای دریافت مجوز به ارشاد می‌رود در دست بررسان جوان ناپخته قرار نگیرد.

وی ادامه داد: من همچنین افزودم ادبیات و هنرمند منفعت طلب نیست برعکس سیاستمدار که باید منفعت طلب باشد، همچنین نباید ویژگی ذاتی هنرمند را از او بگیرند چرا که مطمئناً به ضرر کشور است. پس از سخنان من مسئولی که باید بالا می‌آمد حدود نیم ساعت شروع به پاسخ دادن به سخنان من کرد، که چرا اساساً‌ اعتراض کرده‌ام! بنابراین اگر به این نقطه برسیم که هنرمندان نسبت به وضعیت موجود هیچ اعتراضی نداشته باشند باید به مدیریت فرهنگی شک کرد.

انتهای پیام/و