به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، اوضاع و شرایط حال حاضر جهان اسلام و فعالیت وسیع استعمار با ایجاد جریانهای مختلف درون دینی و برون دینی در جهت ایجاد تفرقه و اختلاف در میان امت اسلامی و فعالیتهای نفاق آمیز این قبیل گروهها، جای هیچ شک و شبههای برای ضرورت اتحاد و انسجام میان مسلمانان و تقریب مذاهب اسلامی باقی نمیگذارد؛ چنانکه اتحاد میان مسلمانان براساس آموزه های وحیانی نیز ضروری است. وحدت اسلامی، یک اعتقاد راسخ شیعه و یکی رسالتهای نظام جمهوری اسلامی ایران و ریشه گرفته از آموزهها و نصوص قرآنی و روایی و علما و اندیشمندان اسلامی است که بزرگمرد انقلاب اسلامی ایران آن را از ضروریات جامعه اسلامی دانسته و بر آن تأکید داشتهاند و نقش اتحاد و وحدت اسلامی در تداوم و استمرار انقلاب اسلامی غیرقابل انکار است. رقیه حقشناس کارشناس شیعهشناسی در مقالهای در ششمین کنفرانس الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت به این موضوع پرداخته است که در ادامه گزیدهای از آن میآید:
*امام خمینی(ره) پیامآور وحدت
-درباره اصل ضرورت وحدت هیچ شبههای وجود ندارد ولی موضوع مورد بحث میزان ضرورت آن است، در مورد میزان ضرورت سه نظر وجود دارد.
الف) وحدت به مثابه یک راهکنش یا تاکتیک
- آنچه امروزه بیشتر از آن بحث میشود و مورد تأکید رهبران دینی است، رویکرد تاکتیکی به مسأله است. از یکسو، با توجه به پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی و خیزش اسلامی در اقصا نقاط جهان اسلام و تولد تازه اسلام ناب محمدی(ص) و حضور دین در عرصه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و به چالش کشیده شدن ایدئولوژی لیبرالیسم توسط ایدئولوژی اسلامی و نیز در آستانه تحول عظیم مسلمانان جهان و از سوی دیگر با توجه به اینکه استکبار جهانی با بهرهگیری از همه امکانات و ابزارهای مادی خود، به مقابله با اسلام برخاسته و نظام اسلامی و جهان اسلام را با تهدیدها و چالشهای جدی مواجه کرده است، بهگونهای که اگر این تهدیدها و چالشها به فرصت تبدیل نشود و به طور حسابشده و شایسته با آنها مقابله نشود، اساس ایدئولوژی اسلامی در این هجمه نابرابر با خطرات جدی مواجه خواهد شد. بنابراین و از این منظر، «وحدت»، «اتحاد» و «انسجام ملی»، در این رویکرد یک تاکتیک محسوب شده و برای مقابله با تهدیدهای دشمن بسیار راهگشا، و مؤثر و کارگر خواهد بود.
ب)وحدت بهمثابه یک راهبرد
-«وحدت» از منظری دیگر، رویکردی استراتژیک و راهبردی به مسأله است. با عنایت به آنچه در باب «وحدت» گذشت و با توجه به آیات عدم تفرق، عدم تنازع و عدم اختلاف، و همچنین سنّت و سیره عملی نبوی(ص) و ائمه(ع)، دعوت به «وحدت»، «تقریب»، «اتحاد» و «انسجام» و لزوم حفظ آن، صرفاً یک توصیه اجتماعی و نیاز مقطعی و تاکتیک سیاسی و اقدام عملی برای حفظ منافع مادی مشترک نیست، بلکه تلاش برای حفظ وحدت و پرهیز از تفرقه، واجبی عینی است که ریشه در اعتقاد به وحدانیت الوهی دارد.
ج)وحدت بهمثابه یکی از اهداف اساسی اسلام
ولی به نظر میرسد وحدت به نظر اسلام و امام خمینی غیر از تاکتیک و استراتژی به عنوان یکی از اهداف عالیه دین مبین اسلام مطرح شده است :
*مبانی وحدت
-مبانی برون دینی: در اندیشه امام خمینی(ره) مسائل عقلی و عرفی بسیار مهم و حائز اهمیت بوده است، به طوری که در صحبتهای مختلف راجع به این موضوع میفرمایند: «عقل سیاسی اقتضا میکند که ما امروز با آن اشخاصی که در رویه هم حتی با ما مخالفت دارند لکن در اصل مقصد با ما موافقاند، با ملت موافقاند مسیرشان مسیر ملت است، عقل سیاسی اقتضا میکند که ما امروز دست از تمام این اختلافات برداریم»، امام ضمن توصیه به همه افراد جامعه اسلامی به مروت با دوستان و سرسختی با دشمنان، مقصد نهایی همه را سربلندی اسلام و ایران و اقتضای عقلی را وحدت کلمه میدانند
-مبانی درون دینی: دیدگاه امام خمینی(ره) آن تجمع و حمایتی مطلوب است که حول محور اعتصام به حبل اللّه شکل بگیرد. امام خمینی(ره) بارها با اشاره به آیه «و اعتصموا به حبل اللّه جمیعا و لا تفرقوا» تأکید بر وحدت همراه با اعتصام به حبل الهی دارد: «خدای تبارکوتعالی امر فرموده است: «و اعتصموا بحبل اللّه»اجتماع، لکن اجتماع با تشبث به حبل اللّه. هر اجتماعی مطلوب نیست.
*وحدت از دیدگاه امام خمینی(ره)
از میان انواع وحدت آنچه بیشتر از همه مورد توجه امام خمینی(ره) است، وحدت امت اسلامی و وحدت ملت و اقشار ملت در جهت تحقق اهداف راستین اسلام ناب است. هر چند دیگر موارد را نیز نادیده نمیگیرد.
*وحدت اسلامی
وحدتی که بیش از هر چیز مورد تأکید امام خمینی قرار دارد وحدت امت اسلامی است؛ قرآن درباره این وحدت میفرماید: «ان هذه امتکم امه واحده و انا ربکم فاعبدون»، گاه از وحدت اسلامی به معنای دقیق و حقیقی آن تعبیر به اخوت اسلامی شده است که افزون بر ایمان، اجتماع، اعتصام به حبل خدا، الفت و یکرنگی و محبت عاطفی شدید نیز در آن مطرح است. این نوع وحدت بیش از همه مورد تأکید امام خمینی(ره) است و بارها آن را خاطرنشان میسازد.
*مقصود از وحدت اسلامی
«وحدت» امت اسلامی به معنای تحقق وحدت اسلامی در مجموعه امت اسلام و سراسر جهان اسلام است، بهگونهای که در نهایت، نویدبخش تشکیل امت واحد اسلامی باشد: «وَ إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاتَّقُونِ»؛ و همانا این امت شماست، امتی یگانه، و من پروردگار شما هستم. از من پروا کنید. در تفکر دینی، هرگز مراد از وحدت کنار نهادن سایر مذاهب نیست. وحدت اسلامی بهکارگیری ابزار تحقق امت واحد، بهعنوان یک آرمان نهایی، در سطح جوامع و جهان اسلامی خواهد بود: «وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَی وَنِعْمَ النَّصِیرُ»، بنابراین، از نظر مفهومی وحدت اسلامی، از جهت روش و ابزارمندی آن شامل تمامی تصمیمسازیها، سیاستگذاریها، اتخاذ روشهای واحد، بهرهگیری از امکانات مشترک، و تدابیری میشود که نتیجه و پیامد آن، تحقق وحدت امت اسلامی است. ازاینرو، خداوند میفرماید: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ».
*مبانی راهبردی وحدت اسلامی از منظر رهبر کبیر انقلاب اسلامی
-امام خمینی(ره) افزون بر نفی ابرقدرتها، نفی ابزارهای داخلی آنها را نیز گام اساسی دیگر برای حفظ وحدت میدانند. زیرا با توجه به اینکه امام خمینی(ره) از دو ابزار مهم تفرقه در جهان اسلام تحت عنوان تفرقه قومی(ناسیونالیسم) و تفرقه مذهبی یادکردهاند، طبیعی است که مبارزه با این دو روش تفرقه را یکی از اصول استراتژی مهم خود بدانند و بر حفظ انسجام امت اسلامی و مبارزه با عناصر تفرقهافکن تأکید ورزند. ایشان در این باره تلاش دارند تا با طرح مبانی مشترک مسلمانان اختلافات مذهبی آنها را کم اهمیت جلوه دهند و همه را حول محور قرآن و توحید متحد سازند.
*وظایف امت اسلام در خصوص وحدت
-توسعه دینمداری بهعنوان پیششرط تحقق اتحاد اسلامی
-گشودن باب گفتوگوهای سازنده بین خواص فرقههای اسلامی
-نهراسیدن رهبران سیاسی کشورهای اسلامی از تحقق وحدت اسلامی
-انعقاد پیمانهای دفاعی مشترک بین کشورهای اسلامی
-انعقاد پیمانهای اقتصادی و بازارهای مشترک بین کشورهای اسلامی
-ترویج فرهنگ حرمتداری در نوشتارها
-برقراری ارتباط میان مراکز علمی کشورهای اسلامی
-وحدت از نظر امام خمینی(ره) هم به عنوان راهکنش، هم راهبرد و هم هدف نهایی امت اسلامی مطرح است. همان طور که ملت سربلند ایران با وحدتی مثالزدنی توانستند بر سلطه بیگانگان غلبه کنند و نمونهای از یک کشور مستقل و واحد را تشکیل دهند، این وحدت هم در سطح داخلی و هم در سطح امت اسلامی باید الگو شود تا در نهایت سلطه استکبار از امت اسلامی برداشته شود و امت واحده اسلامی تشکیل شود.
انتهای پیام/