ریشه‌های معضل حاشیه‌نشینی باید مورد توجه قرار گیرد

به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، یعقوب شلیش‌پور معاون اداره کل اجتماعی استانداری خوزستان ظهر امروز درنشست هم اندیشی « هم‌گفت » که با محوریت « چگونگی توانمندسازی ساکنان مناطق کم برخوردار» برگزارشد، اظهار کرد:  تا  زمانی که در مناطق کم برخوردار نگاه درونی اتفاق نیفتتد و افرادی بتوانند آنجا را بر مبنای واقعیت ها منعکس نکنند نمی‌توان تصمیم و برنامه‌ریزی درست انجام داد.

وی گفت:  اگر در این مناطق فقر فرهنگی مطرح است قطعاً این فقر نتیجه عوامل متعددی از قبیل توسعه نامتوازن است اما برداشت ما از این فقر، افرادی است که در یک پروسه زمانی مورد بی توجهی قرار گرفته‌اند و عدالت در مورد این مناطق رعایت نشد که به مرور زمان دچار این فقر شده‌اند.

معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری خوزستان افزود: اگر در این مناطق فردی فکر کند شرایط زندگی، تحصیلی، معیشتی و ... سرنوشت محتوم او است این باور خیلی خطرناک است، اما خطرناک تر بودن این باور زمان یبیشتر حس می‌شود که به فرزندان وی منتقل شود.

شلیش‌پور بیان کرد: با توجه به وجود بالغ بر 400 هزار نفر حاشیه نشین در اهواز و بالای 800 هزار نفر در استان  این ضروریت به وجود آمد که دفاتر تسهیلگری در مناطق حاشیه دایر شود  که مهمترین اقدام این دفاتر جمع آوری اطلاعات از مناطق حاشیه است که این اطلاعات در برنامه‌ریزی خرد و کلان بسیار موثر است.

وی عنوان کرد: در گام بعدی ظرفیت مناطق را شناسایی کردیم و با علم به این موضوع فنی حرفه‌ای را وارد این مناطق کردیم تا برنامه‌های آموزشی را متناسب با نیاز منطقه انجام دهد.

در ادامه این نشست سجاد بهمنی پژوهشگر حوزه شهری و حاشیه نشینی، اظهار کرد: شرایطی در خوزستان به وجود آمد که در نقطه عطف‌هایی انسان مهاجر تولید کرد اما این فرد مهاجر لزوماً حاشیه نشین نبود؛ یکی از تکانه‌هایی موثری که در استان تولید انسان مهاجر کرد طرح اصلاحات ارضی بود که بیشترین انسان‌های مهاجر حاشیه نشین را ایجاد کرد.

تنوع مهاجرت به شهر اهواز و شکل‌گیری حاشیه‌نشینی

وی افزود: مناطق حصیرآباد و منبع‌آباد دو منطقه از محلات حاشیه نشین اهواز هستند که 30 تا 40 درصد از جمعیت آنها کسانی هستند که از اصلاحات ارضی در روستاهای مسجدسلیمان، ایذه، امیدیه، رامهرمز، بهبهان و نیمه شرقی خوزستان بی بهره ماندند.

این پژوهشگر حوزه شهری و حاشیه نشینی بیان کرد: ساکنان این مناطق  به دلیل جزئیات قانون اصلاحات ارضی به اهواز مهاجرت کردند  اما چون بضاعت کافی برای ادغام در متن شهر اهواز را نداشتند در حاشیه شهر باقی ماندند.

بهمنی افزود: مهاجران پس از سکونت در حاشیه شهر اهواز برای کسانی که در مبداء(روستاها) زندگی می‌کردند سیگنال مثبت ارسال کردند که تو هم می‌توانی به شهر بیایی  و در اینجا زندگی کنند.

وی عنوان کرد: در غرب خوزستان، جنگ تحمیلی یکی از تکانه‌هایی بود  که سبب شد جمعیت زیادی از آبادان و خرمشهر، هویزه، سوسنگرد و بستان مهاجرت و در حاشیه شهرها سکونت کنند اما جنس این افراد با جنس افرادی که به دلیل اصلاحات ارضی مهاجرت کردند تفاوت بنیادی دارد یکی از این تفاوت‌ها این است که این افراد تمایلی به مهاجرت نداشتند و شرایط جنگ سبب مهاجرت آن‌ها شده است.

بهمنی بیان کرد: این افراد در زمان مهاجرت، مردد بودند چرا که تا کنون  زمانی که خاطرات خود را مرور می‌کنند با گریه از  زندگی در کنار روستاهای کرخه و... یاد می‌کنند.

وی دسته دیگر مهاجران را شامل کسانی دانست  که در حاشیه شهرها  اقوا و افسون شهر داشتند و برای ارتباط گرفتن به شهرآمده  و تمایل داشتند در جذابیت‌های شهر ساکن شوند.

بهمنی گفت: یک عده از حاشیه نشینی مربوط به کسانی است که روستاها را به دلیل تحصیلات فرزندان خود ترک کردند اما نتوانستند جذب متن شهر شوند.

دولت حل مسائل در مبداء را رها کرده است

وی با ابراز تاسف از اینکه ساختار دولتی ما این حساسیت را ندارد که بررسی کند در روستاها چالش آدم ها چه چیزی است که طبق آن درمان لازم را انجام دهد، بیان کرد: ادارات دولتی می‌توانستند با مداخله در زندگی روستاییان از طریق اعطای وام‌های کم بهره و  مهیا کردن شرایط زندگی در روستاها،  مانع افزایش مهاجرت به شهر و بالا رفتن جمعیت حاشیه نشین ها شود اما مشاهده می‌شود مسائل را در مبداء (روستاها) رها کرده است و درصدد درمان مساله در حاشیه شهرها است.

مدرس گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران گفت: به لحاظ کالبدی و فضایی کلی دستگاه و اداره ساختیم اما هنوز قوانین جهت‌گیریهای هوشمندانه مبتنی بر دانش را نداریم تا بتوان در انگیزه فرد مهاجر روستایی را که همچنان جمعیت حاشیه را بالا ببرد که به شکل موثری مداخه کنیم.

وی با طرح این سوال مبنی بر اینکه چرا نهادهای دولتی ناآماده درک درستی از مساله موجود ندارد، عنوان کرد: افتخار دولت این است که برای توانمندسازی مناطق حاشیه و کم برخوردار دفاتر توسعه تسهیلگری راه اندازی کرده است.

بهمنی افزود: اما چرا دولت روی پیامد دست گذاشته و در مقطع پیامد می‌خواهد مداخله و موضوع را حل و فصل کند چرا در مبداء ورود نکرده است و مشکل این  افراد را که اکنون تبدیل به جمعیت حاشیه شده‌اند را در مبداء حل نکرده است.

راه‌اندازی دفاتر تسهیلگری بر خلاف برنامه پنجم و ششم توسعه است

وی گفت:  با توجه به شبهاتی که درشهر در مورد مناطق حاشیه و کم برخوردار به وجود آمده است دفاتر تسهیلگری باید روی موضوعاتی کار کنند که در شهر متداول شده مبنی بر اینکه مناطق حاشیه خطرناک، جرم خیز و محل آسیب‌ها است.

بهمنی عنوان کرد: در برنامه پنجم و ششم توسعه بر کوچک شدن دولت تاکیدات زیادی شد اما در عمل خلاف این قضیه ثابت شده است به همین دلیل معتقد هستم فلسفه وجودی دفاتر تسهیلگری ضد برنامه پنجم و ششم توسعه است چرا راه‌اندازی ادارات و ساختمان‌های جدید با هدف حل مسائل جامعه چیزی جز فربه کردن دولت نیست.

وی گفت: به نظر من به جای تعریف ادارات جدید برای حل مسائل باید قانون را اصلاح، دولت را چابک و نماینده درست به مجلس بفرستیم.

نان خانگی را در ملاشیه پایلوت کردیم

محمدرضاحیدری مدیر دفتر تسهیلگری و توسعه محلی ملاشیه دررابطه فعالیت‌هایی که در زمینه توانمندسازی مناطق کم برخوردار انجام شده، اظهار کرد: با توجه به ظرفیت پختن نان خانگی در منطقه ملاشیه نان خانگی را در این منطقه پایلوت و میزان آرد مورد نیاز بانوان را تهیه و در اختیار آن‌ها گذاشتیم.

 مدیر دفتر تسهیلگری و توسعه محلی ملاشیه پایلوت روغن حیوانی موضوع دیگری است که در بحث توانمندسازی اقتصادی منطقه عین دو به دلیل وجود دام زیاد در آن منطقه صورت گرفت و اکنون در حال فراهم کردن صادرات این محصول به کشور عراق هستیم.

به گزارش خبرگزاری فارس، شهر اهواز بالغ بر 400 هزار نفر و سطح استان بالغ بر 800 هزار نفر حاشیه نشین زندگی می‌کنند که دولت در قالب راه‌اندازی دفاتر تسهیلگری در مناطق کم برخوردار در صدد توانمندسازی جمعیت این مناطق است.

انتهای پیام/