به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، شیوع ویروس کرونا که از ابتدای سال میلادی جهان را تحت تأثیر قرار داده و تا لحظه نوشتن این گزارش، آمارهای رسمی حکایت از ابتلای حدود ۳ میلیون و مرگ بیش از ۲۰۰ هزار نفر بر اثر این ویروس دارد و همچنان تلاش‌ها برای کشف واکسن بی‌نتیجه مانده است.
اما کارشناسان محیط‌زیست معتقدند کرونا ویروس هر چقدر برای انسان مرگ‌بار بوده و تمامی کشورها را متأثر کرده، به محیط‌زیست فرصتی برای یک نفس تازه داده، کاهش فعالیت کارخانه‌های صنعتی، کم شدن حمل و نقل، انتشار زباله کمتر از سوی انسان‌ها در طبیعت و... همگی زمین را از هیاهوی انسانی خالی کرده که در اتفاقی نادر حیواناتِ فراری از انسان‌ها از جنگل به شهر آمده‌اند.
با این همه انتظاری که از کاهش شدید آلودگی‌ها و آبی شدن آسمان وجود داشت در برخی نقاط از جمله کلانشهر اصفهان به وقوع نپیوست، بر اساس آنچه سایت محیط‌زیست اعلام کرده در ۱۳ روز ابتدایی نوروز ۹۹ تنها ۵ روز هوای اصفهان «پاک» بوده است، هرچند در ۸ روز دیگر شاخص آلودگی هوا به رنگ زرد درآمد و این یعنی هوا «سالم» بود اما این مسأله قابل قبول به نظر نمی‌آید، چرا که نوروز ۹۹ در حالی سپری شد که تبلیغات گسترده به ماندن در خانه تشویق می‌کرد و در عمل هم به گفته مسؤولان به کاهش ۸۰ درصدی ترددها منجر شد.
روز طبیعتی که روز طبیعت نبود
با این وصف انتظار می‌رفت اصفهان در تمامی روزها نوروز هوای پاکی را تجربه کند به ویژه این که برای روزهای ۱۲ و ۱۳ فروردین ممنوعیت‌های قانونی و جریمه ۵۰۰ هزار تومانی برای متخلفان در نظر گرفته شد و در عمل هم مردم در خانه ماندند و در این دو روز تقریباً خودرویی در خیابان‌ها دیده نمی‌شد اما بازهم در روز طبیعت هوای اصفهان پاک نبود.
اصفهان فروردین ۹۹ را در حالی سپری کرد ۴ روز پاک، ۲۴ روز سالم و ۳ روز هوای آن ناسالم برای گروه‌های حساس بود، این آمار زمانی نگران‌کننده می‌شود که نگاهی داشته باشیم به وضعیت هوا در فروردین ۹۸، زمانی که ۱۲ روز هوا پاک و ۱۹ روز هوا سالم بود و شاخص آلودگی به ۱۰۰ نزدیک هم نشد.
رتبه اولی که ای کاش نبود
اواخر سال ۹۸ بود که ایرج حشمتی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در جلسه شورای اداری استان، وضعیت محیط‌زیست اصفهان را نامطلوب بیان کرد و اعلام کرد که قصد توقف صنعت را نداریم ولی سرباز توسعه پایدار هستیم و وظیفه داریم از آینده خانواده‌های ایرانی مراقبت کنیم.
حشمتی با انتقاد از صنایع آلاینده گفته بود: اصفهان در بین ۸ کلانشهر رتبه اول آلودگی را دارد، با توجه به اقلیم بسیار شکننده اصفهان باید در کنار فعالیت اقتصادی به مشکلات محیط‌زیست هم توجه شود...قانون هوای پاک مغفول مانده است و به جز فعالیت در بخش سوخت هیچ پیشرفتی در دیگر زمینه‌ها نداشتیم و مشکلات تا جایی است که سوخت یورو ۴ در اختیار داریم ولی به دلیل استاندارد نبودن خودروها هیچ تاثیری در آلودگی هوا نداشته است.
اذعان مدیرکل محیط‌زیست به رتبه اول اصفهان در آلودگی مسأله‌ای است که نباید به سادگی از آن گذشت، منبع اصلی این آلودگی‌ها آنطور که قبلاً اعلام می‌شد قطعاً خودروها نیستند چون همانطور که گفته شد فروردین امسال ترددها به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش یافت اما آلودگی هوا نسبت به مدت مشابه سال گذشته نه تنها کمتر نشد بلکه افزایش هم نشان می‌دهد.
منابع آلاینده اصفهان معرفی می شوند
در همین رابطه کوروش محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: از چند سال قبل ۲ قرارداد از طرف شهرداری اصفهان با دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان منعقد شد که یکی در رابطه با «تعیین سیاهه انتشار آلاینده‌های گازی شهر اصفهان» با دانشگاه اصفهان و یکی هم «تعیین سهم منابع مختلف از ذرات معلق در هوا» با دانشگاه صنعتی بود.
رئیس کمیسیون امور اجتماعی و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به لزوم اجرای این پژوهش‌های طولانی مدت عنوان کرد: سال‌هاست در مباحث زیست محیطی، ترافیکی، کاهش آلاینده‌ها و حمل و نقل و تصمیماتی که در کلانشهر اصفهان گرفته می‌شده و هنوز هم همین طور است، صرفاً بر مبنای اطلاعات پایه‌ای یا حدس و گمان‌ها در رابطه با آلاینده‌ها در شهرها و حتی کشورهای دیگر بود.
وی اذعان کرد: در همین راستا در بحث برنامه‌ریزی از اطلاعات علمی در کلانشهر اصفهان برخوردار نبودیم؛ اطلاعات این پروژه‌ها دیرتر و دو برابر زمانی که پیش‌بینی شده بود به دست ما رسید، چالش‌های مدیریتی و محدودیت‌های اعتباری و مالی باعث به تعویق افتادن این مطالعات شده بود.
محمدی با اشاره به اینکه این اطلاعاتی که در نشست سال گذشته اعلام شد «خام» بود، تصریح کرد: تحلیل‌های نهایی صورت گرفته اما به دلیل شیوع ویروس کرونا هنوز جلسه مربوط به آن تشکیل نشده است.
عضو شورای شهر اصفهان با بیان این که اولویت اول مدیریت شهری عفونت‌زدایی و مسائل مربوط به آموزش و ... ناشی از شیوع بیماری است، ادامه داد: در نخستین جلسه کمیسیون محیط‌زیست شورای شهر جمع‌بندی نهایی پروژه‌ها مشخص و به صورت رسمی اعلام می‌شود.
وی با تاکید بر این که امکان برگزاری جلسه به صورت مجازی برای این موضوع نبود، گفت: تحلیل پژوهش‌ها نیاز به جلسات حضوری دارد چرا که مجریان طرح باید حضور داشته باشند و به صورت جزئی تشریح کنند.
محمدی در پاسخ به این سؤال که چرا پیش از تحلیل داده‌ها اقدام به انتشار اطلاعات خام طی نشستی در آذرماه سال ۹۸ شد، پاسخ داد: با توجه به این که زمان اجرای پروژه به اتمام رسید و از طرفی اطلاعاتی درز کرده و با دیدگاه غیر کارشناسی مخلوط شده بود، برای ایجاد انسجام اطلاعات اولیه را اعلام کردیم.
چرا اصفهان از تهران آلوده‌تر است؟
محمدرضا طلایی از جمله پژوهشگرانی است که در این تحقیقات حضور داشته او نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان با اشاره به کامل شدن پژوهش صورت گرفته در خصوص منابع آلاینده هوای اصفهان اظهار داشت: نتیجه نهایی پژوهش را اعلام کرده‌ایم، ناظر باید تأیید کند و از سوی مقامات رسمی اعلام شود.
مدیر گروه پژوهشی آلودگی هوا در پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه اصفهان ادامه داد: موضوع کیفیت هوا پیچیده است، وقتی می‌گوییم هوا آلوده است، آلودگی یک ماده مشخص نیست، طیف گسترده‌ای در ذیل عنوان آلودگی تعریف می‌شوند؛ معمولاً در رابطه با آلاینده‌های هوای شهری 5 نوع آلودگی مدنظر است، مونوکسید کربن، اکسیدهای گوگرد، اکسید نیتروژن، ترکیبات آلی فرار و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون) که با شاخص واحدی اعلام می‌شوند.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا آلودگی اصفهان با 2 میلیون نفر جمعیت از تهران 9 میلیون نفری بیشتر شده، اظهار داشت: لازمه صحبت در این رابطه «داده» است؛ آلودگی از زمانی که انتشار پیدا می‌کند تا به هدف برسد که در مورد انسان می‌شود سطح یک و نیم متری از زمین که ما تنفس می‌کنیم، باید به این نکته دقت داشت که عوامل متعددی باعث می‌شوند که غلظت آلودگی منتشر شده تغییر کند.
طلایی «شرایط جوی» و «شرایط جغرافیایی» را دو عامل مهم در تغییر غلظت آلاینده‌ها دانست و تصریح کرد: توپوگرافی کلانشهر اصفهان شبیه به یک کاسه است، حتی زمان‌هایی که باد می‌وزد در ته این کاسه آلودگی‌ها کامل زدوده نمی‌شود، اما تهران در دامنه کوه قرار دارد و شرایطش متفاوت است.
مدیر گروه پژوهشی آلودگی هوا در پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه اصفهان با تاکید بر این که داده دقیقی از تهران ندارم، خاطرنشان کرد: برای مثال باید دید کیفیت بنزینی که در تهران و اصفهان مصرف می‌شود یکسان است یا خیر؟ همه این عوامل را باید تحلیل کرد تا بتوان به نتیجه دقیقی دست پیدا کرد.
نتیجه این پژوهش هر چه که باشد حداقل نقش اول آلودگی اصفهان مشخص خواهد شد، امید می‌رود تا با فشار افکار عمومی بر منابع اصلی آلاینده هوای اصفهان بتواند در بهبود وضعیت محیط‌زیست اصفهان قدم برداشت، شهری که یکی از مزیت‌های دیرینه‌اش آب و هوای خوب در آن میانه فلات خشک ایران بوده، به ویژه در ماه‌هایی مانند اردیبهشت.
انتهای پیام/۶۳۰۶۴/ص۲۰/م
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
