خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: «در راستای ارتقای جایگاه نظام تعلیم و تربیت کشور ضمن تأکید بر ارتقای کمی و کیفی مدارس دولتی به منظور بهره‌گیری از مشارکت همگانی مردمی در امر آموزش و پرورش و تأسیس مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و بهره‌گیری از ظرفیت قوانین بالادستی و مستند به سیاست‌های کلی ابلاغی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور از سوی مقام معظم رهبری و راهبردهای کلان سند نقشه جامع علمی کشور با حفظ کارکردهای سیاستگذاری و نظارتی نظام، «سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی» وابسته به وزارت آموزش و پرورش تأسیس شد».
این موضوع در ماده یک قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی آمده است؛ مدارس خصوصی از سالیان قبل وجود داشت و مردم به آموزش و فرهنگ کمک می‌کردند و در آیین‌نامه این مدارس نیز آمده بود که تما هزینه آنها از محل دریافت شهریه دانش‌آموزان تأمین می‌شود.
بعد از انقلاب اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی در تاریخ پنجم خرداد 1367 قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی را از تصویب گذراند؛ ماده یک این قانون مدرسه غیرانتفاعی را اینگونه تعریف کرده است: «مدارس غیرانتفاعی، مدارسی است که از طریق مشارکت مردم، مطابق اهداف و ضوابط ودستورالعمل های عمومی وزارت آموزش و پرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تأسیس و اداره می‌شود».
در تبصره مربوط به ماده یک آورده شده است که «منظور از غیرانتفاعی بودن آن است که درآمد حاصله صرفاً صرف هزینه‌های جاری و توسعه آتی مدارس گردد». البته سال‌ها بعد، نام مدارس غیرانتفاعی به غیردولتی تغییر کرد اما این کلمه غیرانتفاعی هنوز هم از نظر عامه مردم روی مدارس غیردولتی هست و مردم از مدارس غیردولتی به عنوان مدارس غیرانتفاعی یاد می‌کنند.
اما در هر حال با توجه به توسعه و گسترش فعالیت‌های مدارس غیرانتفاعی و تغییر شرایط اجتماعی جامعه، به وجود آوردن نیازهای جدید در حوزه تعلیم و تربیت و همچنین لزوم حمایت‌های حاکمیت در امر توسعه مشارکت‌های مردمی، جهت افزایش انگیزه و سرمایه‌گذاری مؤسسان و کیفی سازی سطح فعالیت‌های آموزشی و پرورشی مدارس غیرانتفاعی، پیشنهاد اصلاح قانون در سال 87 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در نهایت در قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ چهاردهم آذر 1395 مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
حالا این مدارس سال‌هاست که در کنار مدارس دولتی فعالیت می‌کند و برخی هم برند شده‌اند و به همین راحتی هر دانش‌‌آموزی را برای ثبت‌نام در آن قبول نمی‌کنند؛ کار و بار برخی از این مدارس آنقدر پررونق است که بعضی خانواده‌ها برای حضور فرزندان‌شان در این مدارس به فردی و هر کاری هم رو می‌آورند و هر پولی هم حاضرند خرج کنند.
بنا بر گفته مدیرکل مدارس و مراکز غیردولتی آموزش و پرورش، حدود 18 هزار مدرسه غیردولتی در کشور فعالیت می‌کنند و حدود 301 هزار معلم نیز در این مدارس به آموزش دانش‌آموزان می‌پردازند.
اما کرونا همه معادلات را به هم ریخت و فضای آموزشی به شکل دیگری شد؛ مدارس تعطیل شد و آموزش مجازی روی کار آمد و در این شرایط خانواده‌ها با فرزندان‌شان در قرنطینه خانگی ماندند.
کلاس‌های درس به صورت غیرمجازی تشکیل شد و البته این کلاس‌ها در ساعت کمتر تشکیل شد؛ در کلاس‌های حضوری مدارس غیردولتی، محصلان از صبح تا ساعت 3 یا 4 بعدازظهر در مدرسه حضور دارند اما در کلاس‌های مجازی، این ساعات خیلی کمتر شد و از سوی دیگر والدین هم یک پای ثابت این آموزش‌ها شدند.
خانم سعیدی مادر 2 دانش‌آموز دختر محصل در یکی دبیرستان‌های غیردولتی تهران به خبرنگار فارس گفت: «از زمانی که مدارس تعطیل شد، ما خودمان یک پا معلم شدیم و باید با بچه‌ها درس کار کنیم؛ مدرسه فرزندانم، آموزش آنلاین دارد اما خود ما هم باید با آنها کار می‌کردیم و کلی تکالیف هم ما باید انجام می‌دادیم».
وی ادامه داد: «شهریه تحصیل هر کدام از فرزندانم در مدرسه در سال تحصیلی جاری 18 میلیون تومان بود و برای سال تحصلی آینده هم حدود 21 میلیون تومان علی‌الحساب باید پرداخت می‌کردیم و سوالم این است که آیا واقعا بچه‌های من درس‌هایشان را یاد گرفتند؟ چرا باید شهریه‌ای را پرداخت کنم که فرزندانم در خانه بوده‌اند و اصلا چرا باید این همه مبلغ را پرداخت کنم. آیا با آموزش مجازی، دانش‌آموزان چیزی یاد گرفتند. اگر با آموزش مجازی می‌شد که درس را یاد گرفت، در سایر کشورها هم آموزش مجازی می‌گذاشتند پس چرا این همه هزینه برای فضا و معلم می‌کنند؟».
کرونا همه معادلات را به هم ریخت و فضای آموزشی به شکل دیگری شد؛ مدارس تعطیل شد و آموزش مجازی روی کار آمد
اواخر اردیبهشت ماه، سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی اعلام کرد: «بر اساس مصوبه قطعی و لازم الاجرای هفتاد و دومین جلسه شورای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی به تاریخ اول اردیبهشت ماه سال 99، شهریه مدارس غیردولتی، در شرایط فعلی را تعیین تکلیف و به استان‌ها ابلاغ کرد لذا این مصوبه که به تأیید وزیر آموزش و پرورش نیز رسیده است، لازم‌الاجراست.
براین اساس با توجه به آثار منفی شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های اعمال شده از سوی ستاد ملی مدیریت کرونا و همچنین با نظر به ضرورت حمایت از حقوق مؤسسان مدارس مذکور و تضمین حقوق مردم و جامعه مقرر شد مدارس غیردولتی بر اساس مصوبه سال تحصیلی 99-98 و با توجه به خدمات آموزشی و پرورشی ارائه شده مجاز به دریافت کامل شهریه باشند و بر اساس آن عمل کنند.
مدارس مذکور به لحاظ عدم ارائه خدمات و فعالیت‌های فوق برنامه‌های غیرآموزشی از قبیل سرویس ایاب و ذهاب، غذا، اردوهای دانش آموزی، سالن ورزشی، استخر، المپیادها و ... پس از تعطیلات کرونایی مکلفند نسبت به مسترد نمودن هزینه‌های دریافتی از اولیا اقدام و رسید بانکی را در اسناد مالی مدرسه درج کنند و یا با رضایت اولیا مبالغ مذکور را بابت شهریه سال جدید تحصیلی دانش‌آموز به حساب مدرسه واریز کنند؛ شورای نظارت استان‌ها مسؤول نظارت بر حسن اجرای این مصوبه است».
این دستورالعمل ابلاغ شد اما خانواده‌ها می‌گویند که مدارس رعایت نمی‌کنند؛ مادر یک دانش‌آموزان پایه یازدهمی گفت: «مدرسه فرزندم بدون اینکه به ما بگویند، مابقی شهریه را پای سال تحصیلی آینده گذاشته است اصلا از کجا معلوم که ما بخواهیم فرزندمان در این مدرسه درس بخواند. الان من و همسرم کار می‌کنیم و فرزندمان در خانه است در حالی که ما او را در مدرسه غیردولتی ثبت‌نام کردیم که خیالمان راحت باشد. اگر در ساعتی که ما در خانه نیستیم، در همین فضای مجازی به دنبال اتفاقات و موضوعات دیگر برود، چه کسی پاسخگو است؟»
وی ادامه داد: «خیلی از آشنایان و دوستان هم می‌گویند چرا باید فرزندانمان را در این شرایط در مدرسه غیردولتی ثبت‌نام کنیم فقط پول می‌دهیم و انگار پول زور است. چون خدمات مجازی، کارایی بالایی ندارد به ویژه برای بچه‌های ما که اصلا به آن عادت نداشتند و استفاده‌ای نمی‌کردند».
نمی‌توان برای آموزش مجازی حکم واحد صادر کرد چون تنوع روش آموزشی برای مدارس وجود دارد
سعید صالح مدیرکل مدارس و مراکز غیر دولتی وزارت آموزش و پرورش درباره شهریه مدارس غیردولتی در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که «برخی والدین دانش‌آموزان از آموزش مجازی در مدارس غیردولتی گلایه‌مند هستند»، اظهار کرد: «کرونا همه را غافگیر کرد؛ درباره محتوا تخصصم نیست که بگویم چه وضعیتی دارد؛ ممکن است در ارائه آموزش در مدارس غیردولتی اختلاف نظر باشد؛ مواردی را داشتیم که اولیای دانش‌آموز گلایه کردند که ساعات آموزش مجازی زیاد است و نگذارید دانش‌آموز بیش از حد پشت سیستم بنشیند؛ برخی می‌گویند چون دانش‌آموز 6 ساعت در مدرسه است پس 6 ساعت باید آموزش مجازی ببیند».
وی ادامه داد: «وقتی قرار است یک مبحث آموزش داده شود ممکن است در فرایند مجازی، زمان آن کمتر دیده شود یا بیشتر دیده شود، نمی‌توان برای آموزش مجازی حکم واحد صادر کرد چون تنوع روش آموزشی برای مدارس وجود دارد. ما به والدین حق می‌دهیم اما نظرات متفاوت است و باید تعاملی بین اولیای مدرسه و اولیای دانش‌آموز ایجاد شود».
صالح تصریح کرد: «با این حال اگر والدین فکر می‌کنند که سرفصل‌های درس رعایت نمی‌شود و آموزش دروس کامل انجام نشده است به اداره آموزش و پرورش منطقه مراجعه کنند تا ما پیگیری کنیم. البته یادتان نرود که برخی معلمان هم می‌گویند که برای یک کلاس دو ساعته باید 4 تا 6 ساعت وقت بگذارند و به نظر می‌آید باید در این شرایط همه به هم کمک کنند».
البته روایت مدارس غیردولتی در ایام کرونا فقط در شهریه مدارس خلاصه نمی‌شود بلکه یک بُعد آن هم به معلمان برمی‌گردد؛ برخی معلمان مدارس غیردولتی عنوان می‌کنند که حقوقشان را کامل دریافت نمی‌کنند یا عیدی نگرفتند. صالح درباره عدم پرداخت حقوق معلمان افزود: «معلمان مدارس غیردولتی در صورتی که مشکل داشتند، می‌توانند موارد را با سامانه تلفنی 4317 تماس بگیرند تا پیگیری کنیم و حقوقشان را دریافت کنند».
پدر یک دانش‌آموز دبستانی به خبرنگار فارس گفت: «یک مدرسه غیردولتی در حال حاضر 15 میلیون تومان در تهران شهریه می‌گیرد؛ اگر این مدرسه 150 دانش‌آموز داشته باشد، رقم 2 میلیارد و 250 میلیون تومان می‌شود که اگر تقسیم بر 12 کنیم عدد 187 میلیون و 500 هزار تومان می‌شود؛ حالا اگر این مدرسه 10 کارمند داشته باشد که به هر کدام 3 میلیون هم بدهد، ماهی 30 میلیون تومان می‌شود و 157 میلیون تومان می‌ماند و اگر پول آب و برق و گاز و اجازه را هم کم کنیم، باز پول باقی می‌ماند».
وی ادامه داد: «البته این موضوع در شرایطی است که برخی معلمان می‌گویند حقوق ناچیزی می‌گیرند. چرا کسی بر روند این مدارس نظارت نمی‌کند که در ایام کرونا، این پول‌ها چه شده است و وقتی دانش‌آموز در خانه بوده و فقط چند ساعت درس کار کرده است، چرا مابقی پول‌ها بازگردانده نمی‌شود؟».
این موضوع را با مجتبی زینی‌وند رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش مطرح کردیم؛ وی با اشاره به اینکه مدارس ملزم شدند هزینه فعالیت فوق برنامه غیرآموزشی را در ایام کرونا به خانواده ها برگردانند، گفت: «مدارسی که هزینه فعالیت‌های فوق برنامه غیرآموزشی دریافت کرده‌اند طبق مصوبه شورای سیاستگذاری که به تک تک مدارس ابلاغ شده است باید هزینه فعالیت‌های انجام نشده را یا به اولیا بازگردانده و یا بابت شهریه سال آینده محاسبه کنند. همچنین مؤسسان موظف شدند حقوق معلمان را نیز به طور کامل پرداخت کنند و با موارد تخلف نیز برخورد شده است».
اما یک سوی دیگر وضعیت مدارس غیردولتی، مؤسسان آن هستند که عنوان می‌کنند که در شرایط کرونا باید اجاره مدرسه، پول آب، برق، گاز و تلفن را می‌دادند؛ چهارم اردیبهشت 99 وزیر آموزش و پرورش در صفحه شخصی خود در توئیتر با اشاره به تصمیمات درباره پیش‌دبستانی‌ها، مدارس و مراکز آموزشی غیردولتی، نوشت: «این تصمیمات شامل معافیت ۴ماهه از پرداخت اجاره فضا به آموزش و پرورش، امهال ۳ ماه حق بیمه کارکنان و اعطای تسهیلات کم بهره ۱۶۰ میلیون ریالی به ازای هر یک از کارکنان به شرط حفظ اشتغال و تخصیص حداقل ۵۰درصد آن به دستمزد و امهال سه ماهه اقساط تسهیلات بانکی است».
البته تعدادی از مؤسسان مدارس غیردولتی عنوان می‌کنند که هنوز از این تسهیلات بهره‌مند نشدند ضمن اینکه اجاره بهای ساختمان را هم باید پرداخت می‌کردند و موضوع معافیت از پرداخت اجاره بها، برای مالک دولتی بوده است نه خصوصی.
زینی‌وند هم درباره تسهیلات حمایتی دولت برای مؤسسان مدارس غیردولتی در ایام کرونا گفت: «دولت پذیرفت که مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی جزو رسته‌های آسیب‌دیده شغلی در دوران تعطیلی ناشی از کرونا هستند. ثبت‌نام در سامانه کارا از دو سه هفته قبل شروع شد و تا به امروز مبلغی پرداخت نشده چون فرایند باید طی شود اما تفاهم‌نامه سازمان ما و معاونت اشتغال وزارت کار امضا و مشخص شد تسهیلات شامل مؤسسان می‌شود و تا امروز 22 هزار مؤسس در سامانه کارا ثبت‌نام کرده‌اند».
در هر حال در حالی معلمان و کادر آموزشی مدارس غیردولتی نگران پرداخت حقوقشان هستند، والدین دانش‌آموزان عنوان می‌کنند که چرا باید شهریه مدرسه‌ای که تعطیل شده است را پرداخت کنند و از سوی دیگر امسال هم شهریه مدارس غیردولتی افزایش داشته است.
میانگین افزایش شهریه در سال تحصیلی جدید، ۲۳ درصد است همچنین سقف افزایش شهریه ۳۰ درصد است و حداقل کف افزایش شهریه ۱۵ درصد است؛ بالاترین میزان شهریه برای دوره ابتدایی ۱۲ میلیون تومان، برای دوره متوسطه اول ۱۴ میلیون تومان و دوره متوسطه دوم ۱۷ میلیون تومان است.
با توجه به احتمال تداوم کرونا، مدارس غیردولتی باید برای تحصیل دانش‌آموزان در این شرایط فکری کنند و تدبیری داشته باشند؛ برخی مخاطبان این خبرگزاری در سامانه فارس من، با ثبت سوژه‌هایی با عنوان «دست مدارس غیرانتفاعی در جیب والدین» خواستار پیگیری بودند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
