خبرگزاری فارس از قزوین: یکی از دغدغه‌های مهم مقام معظم رهبری و نیز یکی از مهم‌ترین مسائلی که جزو اولویت‌های امروز جامعه محسوب می‌شود، مقوله فرهنگ است. رهبر انقلاب بارها نگرانی‌های خود را در این حوزه و زیرحوزه‌های آن به‌ویژه موضوعاتی مانند زبان فارسی، فضای مجازی و مانند آن بیان کرده‌اند.
شورای فرهنگ عمومی در هراستان، به ریاست امام جمعه و نایب رئیسی استاندار و دبیری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود، احکام اعضای شورا با ترکیبی که آئین‌نامه مشخص کرده، در مرکز استان توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود و شهرها و به‌ویژه در مراکز شهرستان‌ها نیز به ریاست امام جمعه، نایب رئیسی فرماندار و دبیری مدیرآموزش و پرورش شهرستان شورای فرهنگ عمومی برای رسیدگی به موضوعات اولویت‌دار فرهنگی و تصمیم‌گیری فرابخشی در این حوزه تشکیل می‌گردد. مصوبات این شورا به سبب حضور عالی‌ترین مقام اجرایی استان و نیز پیگیری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مسؤول دبیرخانه شورا دارای ضمانت اجرای کافی است. اما پرسش اینجا است که آیا شورای فرهنگ عمومی روی ریل صحیح خود حرکت می‌کند و تصمیمات آن اثرگذار است.
نظام توزیع فرهنگی با مشکل مواجه است
مهدی گلدوزها، پیش از این نزدیک به شش سال معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی استان قزوین را برعهده داشته و به تازگی نیز به‌عنوان مدیر مرکز مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم منصوب شده است. وی در ارتباط با مسائل اولویت‌دار فرهنگی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار می‌کند: در حوزهٔ اقتصاد، ما فرآیندهایی تحت عناوین فرآیند تولید و توزیع محصولات را داریم، به این معنا که اگر تولید موفق و باکیفیتی را داشته باشیم ولی نظام توزیع مناسبی نداشته باشیم، موفق نخواهیم بود. در حوزهه فرهنگ نیز این دو مقوله بسیار حائز اهمیت هستند؛ تولیدات فرهنگی مسئلهه مهمی هستند و لازم است از تولید محصولات فرهنگی در جهت رشد آن‌ها حمایت کرد، اما به عقیده بنده مشکلی که اکنون در استان قزوین وجود دارد بحث توزیع محصولات فرهنگی است.
وی با اشاره به اهمیت مسجد در نظام توزیع فرهنگی در اسلام، به جانمایی مساجد در نقشۀ شهری قزوین انتقاد می‌کند و معتقد است که در مناطق جدید شهری-نه بافت سنتی شهر- ما به اندازه کافی از نعمت مسجد برخوردار نیستیم. وی عنوان می‌کند: اصلی‌ترین جایگاه نظام توزیع تفکر اسلامی، مسجد است که متأسفانه توزیع مساجد در استان به‌درستی انجام نشده است. اگر در وضع موجود مساجد بخواهند آسیب‌شناسی شوند، مدیریت این نهاد نیز مسئله دیگری است که متأسفانه در این قسمت نیز مسائلی وجود دارد که هر یک از نهادها و متولیانی که وارد این فضا می‌شوند، داعیه‌ای دارند ولی آن اتفاقی که باید رخ دهد، انجام نمی‌شود.
حفظ و ارتقای سرمایۀ اجتماعی اولویت بیشتری دارد
محمدحسین شفیعی‌ها، مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و از چهره‌های شناخته شدۀ فرهنگی استان قزوین است. وی در حال حاضر مهم‌ترین اولویت فرهنگی را موضوع حفظ و ارتقای سرمایۀ اجتماعی می‌داند و عنوان می‌کند: از دیدگاه بنده، نخستین مسئله‌ای که به‌عنوان اولویت فرهنگی استان قزوین در مقطع کنونی می‌توانیم از آن یاد کنیم و توجه به آن موجب قوام هر چه بیشتر نظام جمهوری اسلامی خواهد بود، برنامه‌هایی در جهت حفظ سرمایه اجتماعی جامعه بوده که این مسئله بحث بسیار مهمی برای حاکمیت و نظام است.
وی اضافه می‌کند: ما نیاز به این داریم که این سرمایه اجتماعی حفظ و تقویت شود. امروز به واسطه فشارهای معیشتی که به‌دلیل سیاست‌های غلط و تحریم بر جامعه آوار شده و مردم را رنج می‌دهد، از ناحیه سرمایه اجتماعی در معرض تهدید هستیم، بنابراین یکی از کارهای مهم فرهنگی در مقطع کنونی پرداختن به این مسئله است که دستگاه‌های فرهنگی به انحای مختلف-نه صرفاً با شعار و تبلیغ- بلکه با فعالیت‌های عملی نسبت به حفظ این سرمایه عظیم توجه و اهتمام ورزند.
مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین همچنین به سبقه تاریخی و بافت اجتماعی قزوین به‌عنوان یک شهر فرهنگی، پربار از نظر دانشمندان، هنرمندان، نویسندگان و نیز غنی از منظر مذهبی اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی دیگر از اولویت‌های بسیار مهم در حوزهٔ فرهنگی در استان قزوین، حفظ هویت فرهنگی و مذهبی قزوین است. این امر یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی است که امروزه کاملاً احساس می‌شود و علی‌رغم این‌که قزوین از جمله شهرهای مذهبی تلقی می‌شود و به دارالمؤمنین شهرت دارد، اما به واسطهٔ ولنگاری‌های فرهنگی و رهاشدگی‌هایی که در جامعه رخ داده، این ویژگی ممتاز و ارزشمند قزوین در معرض آسیب است و زمانی که ما ظاهر شهر را از منظر اجتماعی مشاهده می‌کنیم کمتر این ویژگی بارز و زیبای دارالمؤمنین را احساس می‌کنیم.
شورای فرهنگ عمومی معمولاً به مسائل ورود موضوعی دارد
مهدی گلدوزها در ارتباط با موضوعات در دستور کار شورای فرهنگ عمومی نیز عنوان می‌کند: بسیاری از افراد و نهادها در رابطه با مسائل و مشکلات فرهنگی در استان در حال فعالیت هستند، اما اصلی‌ترین مشکلی که در حال حاضر در این حوزه وجود دارد نداشتن نظام برنامه‌ریزی است. اگر در این زمینه نظام درستی وجود نداشته باشد، حتی اگر جلسات شورای فرهنگ عمومی طبق روال و قاعده تشکیل شود تنها دستور جلسات و مصوباتی دارد که تأثیری نیز در فرهنگ عمومی ایجاد نمی‌کند و بود و نبود این موضوع در متن زندگی مردم نمود پیدا نمی‌کند.
این کارشناس فرهنگی اضافه می‌کند: به‌نظر می‌رسد اگر حاکمیت بخواهد به عرصه فرهنگ ورود کند، نمی‌تواند ورود موضوعی داشته باشد، اما متأسفانه شورای فرهنگ عمومی در استان قزوین معمولاً به مسائل ورود موضوعی دارد و لازم است ریل‌گذاری مسائل فرهنگی در این شورا اتفاق بیفتد.
گلدوزها می‌گوید: مسئله توزیع درست مساجد و توزیع نیروهای انسانی که پیش‌تر به آن اشاره شد، از جنس این ریل‌گذاری بوده و اگر بنا است حمایتی برای ساخت نهادهای فرهنگی و تأمین الگوهای مناسب، اصلاح زیرساخت‌ها و یا رفع موانع موجود در جهت اعتلای فرهنگ صورت بگیرد، از نظر امکانات و ظرفیت‌ها مجموعه‌هایی که در این شورا حضور دارند، این توانایی را دارند و بهتر است به جای این‌که جلسات شورای فرهنگ عمومی به برخی مصوبات کلی و بدون برون‌داد ختم شود، به سمت این‌گونه مسائل سوق پیدا کند.
تدوین سند توسعۀ فرهنگی استان
محمدحسین اسماعیلی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای فرهنگ عمومی استان قزوین نیز پیش‌تر در گفت‌وگو با فارس ضمن اشاره به مصوبات مهم این شورا در یک سال گذشته، علاوه بر مسائل موضوعی که در شورا طرح شده بود به تصویب طرح تدوین سندتوسعۀ فرهنگی استان اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین نیازهای هر استان، دارا بودن سند توسعه فرهنگی است که ما چنین سندی را در راستای توسعه فرهنگی استان قزوین نداشتیم؛ این مسئله در شورای فرهنگ عمومی مطرح شده و مصوب شد که سند توسعه فرهنگی استان تدوین شود. از دیگر مصوبات مهم این جلسات، ایجاد رصدخانه اجتماعی و فرهنگی در استان بود که این موضوع نیز در شورا مصوب و با پیگیر‌ی‌هایی که انجام شد.
وی ادامه داد: این طرح و همچنین طرح تدوین سند توسعهٔ فرهنگی استان در قالب دو طرح پژوهشی در شورای پژوهش و برنامه‌ریزی استان انجام شد که در سال جاری این دو طرح با همکاری مجموعهٔ جهاد دانشگاهی و دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) در حال پیگیری هستند.
با توجه به آنچه اسماعیلی گفته است، به نظر می‌رسد علاوه بر مسائل موضوعی، سندتوسعه فرهنگی استان و ایجاد رصدخانۀ اجتماعی و فرهنگی در راستای ریل‌گذاری فرهنگی تصویب شده و در راستای اثرگذاری شورای فرهنگ عمومی است.
به‌شورای فرهنگ عمومی بی‌توجهی می‌شود
محمدحسین شفیعی‌ها مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین همچنین به موضوع مهم و حساس دیگری اشاره می‌کند که اهمیت ملی نیز دارد. وی فضای مجازی و رسانه را دارای اولویت می‌داند و می‌گوید: از مسائل و مشکلات دیگری که البته تنها معطوف به استان قزوین نیست و مسئله ملی تلقی می‌شود، این است که رسانه‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی امروزه میدان‌دار رقم زدن افکار عمومی هستند و ارتقای سطح رسانه‌ای جامعه یکی از مسائل اولویت‌دار فرهنگی است.
این کارشناس فرهنگی، آموزش و ترویج سواد فضای مجازی را مسؤولیت اصلی نهادها متولی فرهنگی مانند شورای فرهنگ عمومی می‌داند و عنوان می‌کند: پرداختن به موضوع رسانه و فضای مجازی ضروری است و باید قدرت درک و تحلیل مردم را در شرایطی که کشور آماج شایعات و اخبار نادرست است، مهم به نظر می‌رسد.
شفیعی‌ها با اشاره به اساسنامه و اهمیت جایگاه شورای فرهنگ عمومی برای نقش آفرینی در حوزه فرهنگی استان عنوان می‌کند: متأسفانه آنچه ما در عمل در گذشته شاهد بوده‌ایم و اکنون نیز شدت گرفته، بی‌توجهی به این شورا است.
شاهد عملکرد جزیره‌ای در حوزه فرهنگ بودیم
وی معتقد است که شورای فرهنگ عمومی نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا کند و این احتمالاً به دلیل تغییر نگاه و رویکرد دولت‌ها و گاه برخورد سلیقه‌ای با شورا بوده است.
مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین اضافه می‌کند: متأسفانه انتظاری که از شورای فرهنگ عمومی می‌رفته، در عمل اتفاق نیفتاده است، یعنی ما همواره یک عملکرد جزیره‌ای را در حوزه فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی شاهد بوده‌ایم.
شفیعی‌ها کارکرد شورای فرهنگ عمومی در کشور را در گذشته مؤثرتر می‌داند و می‌گوید: شورای فرهنگ عمومی کشور در گذشته بسیار اثربخش‌تر از زمان حاضر بود، البته در آن زمان نیز انتقاداتی به آن وارد بود و در دوره‌ای که بنده مسؤولیت داشتم نیز نقدهایی به شورای پنجم کشور داشتیم، اما در گذشته فعالیت‌های این شورا، نمود و ظهور و بروزی داشت که متأسفانه امروزه شاهد آن نبوده‌ایم که این شورا به‌صورت جدی و راسخ در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی حرفی برای گفتن داشته باشد.
مهدی گلدوزها شناسایی و طرح مسائل اولویت‌دار در موضوع فرهنگ عمومی را بسیار مهم عنوان می‌کند و می‌گوید: لازم است چارچوب ذهنی تصمیم‌گیران حوزهٔ فرهنگ نزدیک به هم باشد. اکنون در زمینهٔ محتواهای فرهنگی تولیدات بسیاری در کتاب‌ها و فضای مجازی داریم، اما مشکل این است که ما نتوانسته‌ایم این تولیدات را توزیع کنیم.
وی اضافه می‌کند: برای مثال اکنون در بحث عزاداری‌های محرم در جامعه دو دستگی ایجاد شده است و یک عده معتقدند با توجه به شیوع کرونا نباید مراسمی برگزار شود و یک عده نیز اصرار به برگزاری این مراسم دارند. این یک چالش است که به‌راحتی با تقویت نظام خانوادگی و پرداختن به ایده روضه‌های خانگی و با تقویت فضای همسایگی می‌توان آن را انجام داد. این مسائل، مسائل ساده‌ای هستند ولی متأسفانه ما از آن‌ها غفلت کرده‌ایم و با طرح بحث‌های غیراولویت‌دار، زمان زیادی را از این شوراها می‌گیریم که این مسئله به نفع فرهنگ استان نیست.
به گزارش خبرگزاری فارس، در یک سال گذشته بیش از سی جلسۀ شورای فرهنگ عمومی در شهرهای استان قزوین برگزار شده که از این میان هفت جلسه مربوط به جلسات شورای فرهنگ عمومی استان بوده است. بنا به گفتۀ دبیر این شورا در یک سال گذشته بیش از ۱۰۰ مصوبه ثبت شده است.
گزارش از معصومه امینی
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
