هشدار برای حضور فرزندان در شبکه‌های اجتماعی تیک‌تاک و لایکی

سجاد ستوده امروز در جمع خبرنگاران با بیان جزئیاتی پیرامون اپلیکیشن «لایکی» اظهار کرد: این اپلیکیشن در جولای ۲۰۱۷ توسط یک شرکت سنگاپوری باهدف ساخت ویدیوهای کوتاه با استفاده از جلوه‌های ویژه مختلف، با عنوان لایک Like تولید و منتشر شد.

وی با بیان اینکه این شرکت بعدتر توسط یک شرکت چینی که اپلیکیشن «ایمو» را نیز در مالکیت خود دارد، خریداری شد، گفت: سازندگان لایکی در ادامه با حفظ ویژگی تولید و ویرایش ویدیو، امکانات یک شبکه اجتماعی ویدیو محور را به آن افزوده و نام آن را نیز به لایکی Likee تغییر دادند و پخش لایو، جلوه‌های ویژه فراوان و متنوع برای ویرایش بهتر ویدیو، امکان یافتن افراد نزدیک به موقعیت جغرافیایی کاربر (Nearby) از دیگر امکانات این نرم‌افزار است.

این فعال رسانه و فضای مجازی با بیان اینکه لایکی تا پایان سال ۲۰۱۹ بیش از ۳۳۰ میلیون بار از گوگل پلی دانلود شده بود، افزود: این آمار، در ۶ ماهه اول سال ۲۰۲۰ تنها در این مارکت دانلود نرم‌افزارهای اندرویدی به بیش از ۵۰۰ میلیون دانلود رسیده است که برخی از آمارهای غیررسمی، از عضویت نزدیک به پنج میلیون کاربر ایرانی که اکثراً زیر ۱۶ سال سن دارند، حکایت می‌کند.

ستوده با بیان اینکه آنچه خطر استفاده از اپلیکیشن همچون لایکی را دوچندان می‌کند، پایین آمدن سن مخاطبین و کاربران آن است، تصریح کرد: روزگاری میانگین سنی کاربران برخی از شبکه‌های اجتماعی، بالای ۱۸ و ۲۰ سال بود، اما همین بازه سنی موجب ایجاد نگرانی در بسیاری از خانواده‌ها و برخی از اندیشمندان بوده و هست؛ این در حالی است که بررسی سن کاربران لایکی حاکی از آن است که میانگین سنی آن‌ها بسیار پایین‌تر از این بود.

وی با اشاره به اینکه این روزها شاهد عضویت و فعالیت دختران و پسران حتی زیر ۱۰ سال در این شبکه اجتماعی هستیم، گفت: در پروتکل‌های لایکی حداقل سن عضویت در آن ۱۶ سال عنوان‌شده که البته این پروتکل نه‌تنها توسط کاربرآن‌که حتی توسط خود نرم‌افزار نیز رعایت نمی‌شود، اگر در هنگام ثبت‌نام در لایکی سن خودتان را مثلاً ۹ یا حتی پایین‌تر درج کنید، نرم‌افزار از عضویت شما هیچ‌گونه ممانعتی به عمل نمی‌آورد و شما به‌راحتی می‌توانید عضو آن شده و در آن مشغول به فعالیت شوید.

مسؤول فضای مجازی سپاه قدس گیلان با تأکید بر اینکه حجم عظیم کاربرانی که شاید نتوان حتی نامشان را نوجوان گذاشت، خود مؤید این نکته است و این خود ضعف و آسیب بزرگ و جدی لایکی است، بیان کرد: همه شبکه‌های اجتماعی دنیا در پروتکل‌های حقوقی‌شان، یک حداقل سنی را برای عضویت وضع کرده و به آن پایبندند که پایین‌ترین سن عضویت در آن‌ها ۱۳ سال و متعلق به واتس اَپ است که بیشتر از آنکه یک شبکه اجتماعی باشد، یک پیام‌رسان بوده و تقریباً بسیاری از امکانات و ویژگی‌های یک شبکه اجتماعی را دارا نیست.

عدم پایبندی لایکی به محدودیت سنی کاربر خطرآفرین است

ستوده با بیان اینکه عدم پایبندی لایکی به محدودیت سنی کاربر و نیز کم‌توجهی والدین به رعایت محدودیت‌های سنی در استفاده از محصولات دیجیتال، آسیب‌ها و خطرات استفاده از لایکی را چند برابر می‌کند، افزود: این روزها لایکی مهلکه پرخطری است که به جولانگاه نوجوانان ۱۲ و ۱۳ ساله و حتی پسران و دختران کم سن و سال‌تر تبدیل‌شده است؛ دختران و پسرانی که به‌دوراز چشم نظارت والدین و بزرگ‌ترها و در خلأ وحشتناک محتوای سالمِ مناسبِ سنشان روزگار کودکی و ابتدای نوجوانی‌شان را تباه می‌کنند.

در لایکی هیچ مرز اخلاقی مشخصی وجود ندارد

وی با اذعان به اینکه در لایکی هیچ مرز اخلاقی مشخصی وجود ندارد، بیان کرد: کاربران آن به تولید ویدیوهای مختلف عمدتاً در موضوعاتی همچون دابسمش، رقص، روابط خارج از عرف و حتی غیراخلاقی می‌پردازند و اکثر محتوای تولیدی موجود در لایکی به‌هیچ‌وجه مناسب این رده سنی نیست.

چیزی به نام مرز و حریم خصوصی برای ویدیوهای تولیدی در «لایکی» وجود ندارد

این فعال رسانه و فضای مجازی با بیان اینکه لایکی در حال تبدیل‌شدن به شبکه اجتماعی نوجوانان زیر ۱۱ سال است، گفت: این در حالی است که زیرساخت‌های فنی و محتوایی موردنیاز این رده سنی اصلاً در این نرم‌افزار وجود ندارد، نه نظارت آن‌چنان سفت و سختی بر روی محتواهای تولیدی و موجود در آن از سوی سازندگان این نرم‌افزار صورت می‌گیرد و نه بخش کنترل والدین آن (Parents contorol)، آن‌چنان‌که باید دسترسی‌ها و امکانات مناسب نظارت والدین را در خود دارد.

ستوده با بیان اینکه تقریباً چیزی به نام مرز و حریم خصوصی برای ویدیوهای تولیدی وجود نداشته و همین‌که یک فایل ویدیویی در لایکی منتشر شود، هر کاربری در هرکجای دنیا می‌تواند آن را ملاحظه کند، تصریح کرد: ویدیو محور بودن لایکی با توجه به ویژگی‌های ذاتی ویدیو در مقایسه با میزان اثرگذاری متن و عکس، اهمیت این نرم‌افزار را در حوزه اثرگذاری به‌ویژه بر روی مخاطبین کم سن و سال بیشتر می‌کند این در حالی است که یک فریم از یک ویدیو به‌اندازه ده‌ها عکس اثرگذاری دارد.

وی با بیان اینکه عمق اثرگذاری فیلم و ویدیو به‌مراتب از اثر یک عکس بیشتر و ماندگارتر است، افزود: در لایکی همه اثرات مثبت و منفی ویدیو در کنار ویژگی‌های یک شبکه اجتماعی پرزرق‌وبرق و نوجوان پسند با یکدیگر ترکیب‌شده و موجب خلق دنیای مجازی جدیدی شده است که قابل‌مقایسه با اسلاف پیشین خود همچون توییتر، اینستاگرام، تلگرام و دیگران نیست.

مسؤول فضای مجازی سپاه قدس گیلان با اشاره به ماهیت تفریحی لایکی بیان کرد: شاید بتوان به جرأت گفت آنچه که نوجوان و نونهال ما در لایکی به دست می‌آورد، ساعتی تفریح و خوش‌گذرانی است و آنچه از دست می‌دهد فاصله گرفتن از فرهنگ بومی و ملی، مسؤولیت پذیری و ده‌ها ویژگی شخصیتی دیگر است که همه آن‌ها موجب تباهی آینده‌اش می‌شود.

ستوده با ابراز نگرانی از ویدیوهایی که این روزها توسط نونهالان زیر ۱۰ سال و نوجوانان ۱۲، ۱۳ ساله ایرانی در لایکی منتشر می‌شود، گفت: ویدیوهایی که در آن‌ها کودکان و نونهالان ایرانی تقریباً همه خطوط قرمز مربوط به سن خود را رد کرده و دست به تولید محتواهایی می‌زنند که شاید روزگاری بیان آن محتواها توسط افراد بالای ۲۰ سال نیز قبح فراوانی داشت.

فیلتر راه‌حل نیست

وی با تأکید بر توجه بیشتر والدین نسبت به محصولات دیجیتالی که توسط فرزندانشان مصرف می‌شود در روزگار حکمرانی کرونا در زندگی روزمره ما و بیش‌ازپیش مجازی شدن زندگی‌ها تصریح کرد: شاید بسیاری معتقدند که باید این شبکه نیز فیلتر شده و از دسترسی راحت و مستقیم نونهالان و نوجوانان به آن جلوگیری شود؛ اما همه می‌دانیم که فیلتر، تنها یک مُسکن مقطعی و کم اثر است و نه راه‌حل نهایی؛ ضمن آنکه باید این موضوع نیز موردتوجه قرار گیرد که اگر همین مُسکن موقتی فوراً جای خود را به داروی اصلی و نهایی ندهد، بدن در برابر درد و ویروسی که با مسکن آرام شده، قوی‌تر شده و شاید دیگر نتوان آن را ریشه‌کن کرد.

مسؤول فضای مجازی سپاه قدس گیلان با تأکید بر اینکه راه درست و مؤثر، افزایش توجه و دغدغه مندی والدین و تلاش برای افزایش آگاهی‌ها، سواد رسانه و سواد فضای مجازی عموم مردم به‌ویژه والدین است، گفت: والدین باید حتماً نسبت به حضور فرزندانشان در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی تازه محبوب شده‌ای همچون تیک‌تاک و لایکی حساسیت بیشتری به خرج داده و آن‌ها را در این دنیای بی دروپیکر تنها رها نکنند زیرا در دنیای دیجیتال زده امروز، برای حفظ سلامت فرزندان، راهی جز همراهی تام و کامل با آن‌ها در دنیای مجازی وجود ندارد.

ستوده با تأکید بر اینکه والدین باید خود این نرم‌افزارها را بشناسند، آگاهی‌ها و اطلاعاتشان پیرامون آن‌ها را افزایش دهند، افزود: تنظیمات و شیوه به‌کارگیری آن‌ها را یاد گرفته و حتماً پیرامون خطرات و مشکلات این نرم‌افزارها با فرزندانشان گفت‌وگو کنند؛ ضمن آنکه یافتن فعالیت‌های جایگزینِ مناسب - چه جایگزین‌هایی در دنیای حقیقی و چه جایگزین‌هایی در دنیای مجازی - برای این شبکه‌ها و حتی دیگر فعالیت‌های دیجیتالی که آسیب‌هایی با خود به همراه دارند نیز، راهکاری مهم و مناسب برای والدین است.

ویدیو، شاخص اصلی در اقبال مخاطب در شبکه‌های اجتماعی

وی با بیان اینکه اقبال عمومی در دنیا به سمت شبکه‌های اجتماعی ویدیو محوری همچون لایکی و تیک‌تاک خود نشان از یک تغییر ذائقه جدی در استقبال مخاطبین از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی است، گفت: این ویدیو محور شدن ذائقه‌ها باید موردتوجه اندیشمندان، متولیان فرهنگی و حتی اصحاب تولید محصولات دیجیتال، به‌خصوص نرم‌افزارهای ارتباط محور قرار گیرد.

مسؤول فضای مجازی سپاه قدس گیلان با بیان اینکه روزگاری متن و تکست و امکان ارسال پیام‌های متنی، مزیت رقابتی پیام‌رسان‌ها بوده و باگذشت زمان، اینک این ویدیو است که به‌عنوان شاخص اصلی در اقبال مخاطب به یک شبکه اجتماعی موردتوجه قرارگرفته است، تصریح کرد: فهم این موضوع برای سیاست‌گذاران عرصه فضای مجازی از اهمیت فراوانی برخوردار بوده که باید در ابعاد مختلف به آن توجه داشته و سیاست‌ها و برنامه‌های خود را بر آن مبنا تنظیم نمایند.

انتهای پیام/۸۴۰۰۷