قسمت ۱
محمد نیرو
مقدمه
در شرایطی که آموزش‌های مدارس به سمت فضای مجازی سوق پیدا کرد، تجربه‌هایی پیش روی تمامی دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت قرار گرفت که در مفهوم برنامه درسی پنهان قابل مطالعه است. این تجربه‌ها به ویژه برای گروه‌های معلم، دانش‌آموز و والدین و در حیطه‌های مختلف از جمله در فرایند یاددهی- یادگیری و روابط معلم-دانش‌آموز پدیدار شد که حامل آثار مثبت و منفی بوده است. طبیعی است که این تجربه‌ها مطلق و عمومی نیست و شرایط هر مدرسه و معلم در شکل‌گیری آن‌ها موثر است و با ژرف‌نگری برای هر مجموعه قابل احصا است. در این یادداشت به برخی از این تجربه‌ها و آثار مربوط به مدارس و آموزش‌های مجازی در دوران کرونا می‌پردازیم.
در آموزش‌های مدارس به سمت فضای مجازی تجربه‌ها به ویژه برای گروه‌های معلم، دانش‌آموز و والدین در حیطه‌های مختلف پدیدار شد که حامل آثار مثبت و منفی بوده است.
ابعاد پنهان مثبت برنامه درسی در مدرسه مجازی
- صرفه جویی در مصرف کاغذ
- حفظ شدن بیشتر حریم خصوصی بچه ها و کمرنگ تر شدن خجالت از ضعف هایشان
- فرصت تکرار مکرر مطلب در فیلم های آفلاین
- فرصت های بیشتر برای جبران عقب ماندگی ها
- امکان ضبط کلاس و جزوه برداری به صورت مطلوب
ابعاد پنهان منفی برنامه درسی در مدرسه مجازی
الف) معلمان
- عدم نظارت جدی معلم بر دانش آموزان
- کمرنگ شدن ارائه کارها و تکالیف گروهی
- دسترسی کمتر معلم به سطح فهم و یادگیری مطلب توسط بچه ها در کلاس
- رصد ضعیف تکالیف دانش آموزان توسط معلمان
- استرس بیش از پیش معلمان از رصد شدن کلاس هایشان
- تصنعی شدن ارتباط معلمان با دانش آموزان
- کمتر شدن اثرات مثبت شخصیت معلم بر دانش آموزان
- متکلم وحده شدن معلم
- از میان رفتن نقش معلم در توجه دادن بچه ها به درس
- محوشدن نقش نظارتی جدی معلم برای ساکت کردن و نظم دهی به کلاس درس
- سهل انگارتر شدن معلمان
- سردرد ها و مشکلات چشمی حاصل از تماس مداوم با صفحات مجازی
ب) دانش‌آموزان
- در دسترس بودن راه های فرار از درس پرسیدن
- چت کردن پنهانی بچه ها سر کلاس
- حضور بدون جدیت بچه ها سر کلاس
- اهمیت ندادن بچه ها به همراه بردن کتاب و جزوات درسی سر کلاس درس
- بی تفاوتی دانش آموزان نسبت به چک کردن مداوم و منظم برنامه ی ساعت و روز بعد
- امکان بهانه های بیشتردانش آموزان برای عدم حضور در کلاس درس
- شروع کردن یادگیری و حضور در کلاس همراه با کسلی
- عدم امکان جا به جایی و تنوع در مکان برای دانش آموزان
- احساس خواب آلودگی مضاعف در دانش آموزان
- حواس پرتی های مکرر دانش آموزان
- حضور خواهر یا برادر دیگر و تداخل امور خانه با امور یادگیری
- افزایش رفتارهای غیرصادقانه برای توجیه عدم حضورها
- عادت به رفتارهای ناصادقانه
- کمرنگ شدن ارتباط کلامی همکلاسی ها
- از بین رفتن فرصت های کمک بچه ها به همدیگر
- پنهان ماندن ضعف درسی بچه ها
- آسیب های شناختی ناشی از کم تحرکی
- افزایش مشکلات جسمی و ستون فقرات در اثر نشستن های نامناسب
- بی حوصله تر شدن و کاهش آستانه تحریک هیجانات
- فقدان فرصت هم‌کلام شدن و ارتباطات اجتماعی موثر با همسالان
- افزایش افسردگی و اضطراب در اثر کم تحرکی و عدم تخلیه انرژی ها
- شدیدتر شدن فضای رقابتی
- کاهش روحیه پرسشگری در دانش آموزان
- کاهش دفعات میل نمودن صبحانه در کنار خانواده
- عدم جدیت برای حضور به موقع در کلاس
- نبود نشاط صبحگاهی با حذف صبحگاه
- افزایش امتحانات تستی و تستی شدن رویکرد بچه ها در راه حل ها و یادگیری مطالب
- افزایش بروز خطا درامتحانات در اثر ارتباط طولانی چشم با صفحه مجازی و ارتباط بدون کاغذ با سوالات
- کاهش تشویق های خوب و اثرگذار دانش آموزان در کلاس
- حلاجی نشدن مطالب سر کلاس
- خدشه دار شدن آموزش دروس عملی و آزمایشگاهی
- انس روزافزون بچه ها با فضای مجازی
- سردرد ها و مشکلات چشمی حاصل از تماس مداوم با صفحات مجازی
- تقابل شدید تحرک بچه ها در کلاس و میزان یادگیری شان از مطلب درسی (با کوچکترین تحرکی از جلوی صفحه لب تاب مطب را از دست می دهند )
ج) والدین
- همراهی و دلسوزی بیجای پدر و مادرها در برخی مواقع
- افزایش امرو نهی های پدر و مادر
- افزایش حساسیت پدر و مادر
- بازخواست شدن زودهنگام و یا بی هنگام بچه توسط پدر و مادر به جای معلم و مدرسه
- دخالت غیر تخصصی پدر و مادر
- بدل شدن مهر و محبت مادرانه و نقش مادری به معلمی
- نبود فرصت تجدید انرژی برای مادر
- آسیب های خانوادگی در اثر خسته بودن مادر به عنوان موثرترین عنصر خانواده
انتهای پیام/
از شما صاحبنظر گرامی در حوزه تعلیم و تربیت هم دعوت می کنیم، از نویسندگان، ممیزان و اعضای هیئت تحریریه پنجره تربیت باشید. برای ارسال مطالب و عضویت در هیئت تحریریه، از طریق ایمیل FarsPanjarehTarbiat@gmail.com مکاتبه فرمائید.
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
