چموش‌دوزی گیلان از یونسکو مهر اصالت گرفت

نادر ذاکری امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رشت چموش‌دوزی را یکی از پای‌پوش‌های قدیمی و سنتی گیلان به ویژه شهرک تاریخی ماسوله دانست و اظهار کرد: این صنایع دستی زیبا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه چموش از چرم طبیعی تهیه شده و بدون پاشنه است، افزود: تمام مراحل تولید چموش به شیوه سنتی است و با استفاده از نخ‌های رنگین سبز، سفید و قرمز تزیین می‌شود.

این مسئول قدمت و پیشینه غنی، استفاده از مواد اولیه طبیعی، استفاده از شیوه سنتی تولید، طرح، نقش و فرم سنتی منحصر به منطقه، معرف فرهنگ و هنر و هویت مردمان منطقه بودن چموش را از جمله ارزش‌های شاخص چموش‌دوزی خواند و گفت: چموش گیلان از سازمان یونسکو نیز مهر اصالت دریافت کرده است.

وی رشتی‌دوزی، شال‌بافی، چادرشب‌بافی، پوشاک محلی و پای‌پوش سنتی گیلان، مهارت چوب‌تراشی و مهارت سنتی حصیربافی را نیز ثبت فهرست آثار ملی کشور عنوان کرد.

ذاکری اضافه کرد: رشتی‌دوزی یکی از انواع رودوزی‌های سنتی و هنرهای اصیل رشت است که از طریق دوختن نخ‌های ابریشمی رنگی بر سطح پارچه و ایجاد طرح و نقش‌های زیبا و چشمگیر تهیه می‌شود.

وی اوج تولید و استفاده از ابریشم در گیلان را در هنر رشتی‌دوزی منحصر به دوران صفوی دانست و گفت: نمونه‌های فاخر این هنر متعلق به دوران قاجار در موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی ایران و جهان به چشم می‌خورد.

معاون صنایع دستی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان استفاده از نقوش خاص و منحصر به‌فرد استان در هنر رشتی‌دوزی را متاثر از فرهنگ طبیعیت و محیط پیرامون مردم منطقه خواند و تصریح کرد: یکی از ارزش‌های شاخص این هنر علاوه بر استفاده مواد اولیه طبیعی، شیوه سنتی تولید آن است.

وی در باره چادرشب‌بافی تصریح کرد: چادرشب‌بافی یکی از هنرهای بومی گیلان و از جمله دست‌بافته‌های ابریشمی است که با دستگاه بافندگی سنتی به نام پاچال بافته می‌شود و طبق کاربرد طرح، نقش و اندازه‌های متفاوت برای پوشش رختخواب، لباس زنانه، پیراهن و شال مردانه استفاده شده و زنان محلی نیز آن را به عنوان پوششی به دور کمر استفاده می‌کنند.

ذاکری با اشاره به هنر چوب‌تراشی به عنوان یکی دیگر از صنایع دستی گیلان بیان کرد: در منطقه ماسال با کمک ابزارهای ساده و ابتدایی به تولید محصولات چوبی نظیر انواع قاشق و چنگال و ... می‌پردازند.

وی استفاده از چوب درختان منطقه، تنوع در محصولات و به کارگیری شیوه سنتی تولید، تولید انواع محصولات کاربردی و هنری و نقش‌پردازی روی ظروف را از جمله ارزش‌های شاخص این هنر خواند و گفت: هنرمندان در شهرستان رشت با استفاده از دستگاه خراطی نسبت به تراش چوب اقدام می‌کنند و به تولید محصولات مختلفی مانند انواع ظروف نظیر کاسه، بشقاب، گلدان، قاشق، چنگال و ... می‌پردازند.

معاون صنایع دستی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان تولید شانه، عصا، دوک نخ‌ریسی و قلیان را از دیگر مهارت‌های سنتی چوب‌تراشی ذکر کرد و یادآور شد: در این هنر از چوب‌های مختلف موجود در منطقه نظیر افرا، ون، کیکم، ملج، سرخدار، گردو و ... استفاده می‌شود و بر حسب مورد روی آن کنده کاری، منبت و نقاشی صورت می‌گیرد.

وی درباره رویش انواع گیاهان خودرو با توجه به اقلیم منطقه متذکر شد: رویش این گیاهان در کنار مرداب‌ها و آبگیرها موجب پیدایش انواع محصولات حصیری از دیرباز تاکنون در گیلان شده است.

ذاکری مهارت سنتی حصیر بافی در گیلان به ویژه بین زنان را یکی از شغل‌های فرعی خانوارهای روستایی و شهری به ویژه در نواحی اطراف تالاب در کنار مشاغل اصلی آنها بیان کرد که از اقبال زیادی برخوردار بوده و از منابع درآمد قابل توجه به شمار می‌رفته است.

وی با اشاره به بافت حصیر با استفاده از گیاهان محلی و بومی خاطرنشان کرد: از گیاه سوف برای بافت زیرانداز و از گیاه «لی» برای بافت انواع زنبیل، سبد، کلاه، سفره و ... استفاده می‌شود.

این مسئول نقوش به کار رفته در بافت زیراندازهای حصیری را برشمرد و ابراز کرد: پا، سایه، گل وشه، لیلالاچ، غازیانی، کاول لاچ، ثوریا لاچ، شمشیرلاچ، گل دسته‌لاچ و قالی‌لاچ از جمله این نقوش‌ها هستند.

وی پیشینه و قدمت غنی این هنر در منطقه به دلیل استفاده از گیاهان بومی گیلان و طرح و فرم منحصر به‌فرد آن را از جمله ارزش‌های شاخص صنایع‌دستی حصیربافی برشمرد.

انتهای پیام/غ10/پ3003