برای سنجش اعتبار یک جایزه ادبی هیچ چیزی کارآمدتر از بررسی دانش و دیدگاههای دست اندرکاران و به ویژه داوران آن جایزه نیست، چرا که با مشخص شدن دست اندرکاران و همچنین داوران یک جایزه ادبی تا حدود زیادی میتوان نتایج احتمالی آن آرای داوران را حدس زد و معمولا هم این نوع حدس زدنها اگر از جانب اهل فن و خبرگان آن حوزه باشد درست از آب در می آید.
به عنوان مثال، وقتی در مطبوعات و رسانه اعلام می شود، فلان سازمان یا نهاد دولتی قصد دارد به کتابهای برتر، البته از منظر خودشان، جایزه بدهند تا حدود زیادی میشود حتی نام کتابهای برتر و احتمالی را حدس زد و این کار دشواری نیست برای کسانی که این موضوعات را معمولا در رسانهها رصد میکنند.
اگر سیر این موضوع را در ارتباط با جایزه ادبی شهید حبیب غنیپور بررسی کنیم، متوجه میشویم که دستاندکاران این جایزه تا به حال و در طی دوازده دوره برگزاری این جایزه که البته یازده دوره آن برگزار شده و کار داوری دوره دوازدهم آن هم تا این لحظه تقریباً به اتمام رسیده است، از ترکیبهای گوناگونی داوری بهره گرفتهاند که همین تنوع در داوریها باعث شده اعتبار بیشتری نصیب این جایزه مردمی شود.
دبیران این جایزه، در دورههای مختلف، در اظهار نظرهای متعدد و گوناگون در این باره بارها یادآوری کردهاند که در ترکیب داوران از آرا و دیدگاههای مختلف استفاده میکنند. این اظهار نظرها با توجه به عملکرد این جایزه ادبی در طی این مدت نشان می دهد که گفتههای مسئولان جایزه ادبی شهید غنیپور با واقعیتهای موجود تا حدودی تطابق دارد و تا به امروز روند فعالیتهای تقریباً به همین منوال بوده که دبیران جایزه شهید غنیپور اعلام کردهاند.
بخشی از تنوع داوری در جشنواره شهید غنیپور به ترکیب هیات داوران از میان نویسندگان و داورانی از شهرهای مختلف کشورمان مربوط میشود که این ویژگی در جشنوارههای دیگر کمتر اتفاق میافتد. به عنوان مثال، در بررسی سوابق و کارنامه کاری و موقعیت جغرافیایی داوران جشنواره شهید غنیپور، نویسندگان و داورانی از شهرهای مشهد، شیراز و اصفهان دیده میشود که همین مسئله میتواند به اعتبار ملی این جایزه بیش از پیش کمک کند.
مسئولان جایزه شهید غنی پور بارها در اظهار نظرهای خود روی این نکته تأکید کردهاند که در تهران بیشتر ارتباطات، محفلی است و کارشناسان و نویسندگان تهرانی آنقدر داوری کردهاند که از این امر اشباع شدهاند؛ اما کارشناسان ادبی شهرستانها بهخوبی دیده نمیشوند و چون جشنواره محلی برای دیده شدن است و در ضمن ارتباطات محفلی در نویسندگان و داوران شهرستانی دیده نمیشود و وقت بیشتری برای کار میگذارند، برای همین هم در داوری آثاری که در جشنواره شهید غنیپور بررسی می شود، بیشتر از حضور نویسندگان و داوران شهرستانی بهره گرفته میشود.
با این حال و با توجه به برگزاری دورههای متوالی جشنواره شهید غنیپور، گاه نگاههای تکراری در داوریها دیده میشود که به نظر میرسد تغییر و تحول در این بخش میتواند به اعتبار جایزه شهید غنیپور کمک بیشتری بکند. به عنوان مثال، یکی از پرسنل اجرایی این جشنواره که چهره ادبی شناخته شدهای در بین اهالی ادبیات داستانی نیست، در چند سال اخیر به عنوان یکی از داوران ثابت این جشنواره در انتخاب آثار برتر اظهار نظر میکند. تجدید نظر در این بخشها در اعتبار بخشی و تداوم جایزه شهید غنیپور میتواند موثر باشد.
یادداشت از: سارا کشمیری
انتهای پیام/و