محمدرضا مجیدی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند در راستای سلسله نشست‌های سرپرستی خبرگزاری فارس خراسان جنوبی با موضوع اجلاس سران جنبش غیر متعهد‌ها، بیداری اسلامی و تحولات منطقه اظهار کرد: در دهه پنجاه میلادی در کشاکش رقابت تازه شکل گرفته شرق و غرب پس از پایان جنگ دوم جهانی، جریان سومی در نظام بین‌الملل شکل گرفت که آلفردسوی جمعیت‌شناس فرانسوی بر وزن «جریان سوم» در انقلاب فرانسه، «جهان سوم» را بر آن نام نهاد.
وی ادامه داد: این جریان با اقدام چند رئیس دولت وقت که تلاش می‌کردند در رقابت‌ها و بلوک‌بندی‌های شرقی و غربی راه مستقلی را در پیش گیرند، در اجلاس باندونگ اندونزی در سال 1955 پایه‌گذاری شد و سنگ بنای آنچه امروز از آن به جنبش عدم تعهد (نم) یاد می‌شود را گذاشت.
جنبش عدم تعهد پس از نیم قرن فعالیت به ایستگاه تاریخی رسید
دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران گفت: در این اجلاس رهبران 29 کشور در باندونگ اندونزی دور هم جمع شدند و طی آن سه موضوع محوری «استعمارزدایی، بی‌طرفی و توسعه اقتصادی» را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
مجیدی با بیان اینکه 'جواهر لعل نهرو'، 'جمال عبدالناصر' و 'احمد سوکارنو' روسای وقت کشورهای هند، مصر و اندونزی در این اجلاس ایده تشکیل چنین جنبشی را مطرح کردند، افزود: منقول است که قرار بود در این اجلاس محمد مصدق از ایران هم شرکت کند که حکومتش با کودتای آمریکایی- انگلیسی 28 مرداد 1332 سرنگون شده بود و دولت کودتا که خود را مدیون بلوک غرب می‌دید و با پیمان بغداد و سپس سنتو در این بلوک قرار می‌گرفت، طبیعتا جایی در این جنبش استقلال خواهانه نداشت.
وی ادامه داد: بعد از کنفرانس باندونگ اقدام خاصی برای اجتماع رهبران کشورهای حامی این ایده تا سال 1961 صورت نگرفت و سرانجام نخستین کنفرانس رسمی عدم تعهد با تلاش‌های به عمل آمده توسط مارشال تیتو رهبر یوگسلاوی سابق در بلگراد تشکیل شد و پس از آن تاکنون 15 نشست سران هر سه سال یکبار در کشورهای عضو تشکیل شده است.
مجیدی تاکید کرد: پانزدهمین اجلاس در شرم‌الشیخ مصر در سال 2009 برگزار شد و قرار شد شانزدهمین اجلاس سران جنبش نیز در تهران در آخر ماه اوت 2012 برگزار شود.
وی افزود: پس از نیم قرن حضور جنبش در عرصه بین‌الملل نگاهی به گذشته و تحولات آن می‌تواند به درک جایگاه و ایستگاه تاریخی این حرکت کمک کند.
اصول عدم تعهد پس از نیم قرن همچنان معتبر است
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو با بیان اینکه در کنفرانس باندونگ که طی آن شالوده جنبش عدم تعهد پی‌ریزی شد، 10 اصل اساسی به تصویب رسید که امروز از آن به عنوان اصول بنیادین جنبش عدم تعهد یاد می‌شود، گفت: این اصول عبارتند از احترام به حقوق اساسی بشر و اهداف و اصول منشور ملل متحد، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورها، اعتقاد به برابری تمامی نژادها و ملت‌ها، خودداری از مداخله در امور داخلی سایر کشورها، احترام به حق همه ملت‌ها در دفاع از خود مطابق با منشور ملل متحد، خودداری از استفاده از ترتیبات دفاع جمعی برای تأمین منافع خاص هر یک از قدرت‌های بزرگ و خودداری همه کشورها از اعمال فشار بر کشورهای دیگر، خودداری از اقدامات تجاوزکارانه، تهدید به تجاوز و یا به کارگیری زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشورهای دیگر، حل و فصل کلیه منازعات بین‌المللی از روش‌های مسالمت‌آمیز مطابق با منشور ملل متحد، ارتقای همکاری برای تامین منافع متقابل و احترام به عدالت و تعهدات بین‌المللی.
مجیدی تاکید کرد: اگرچه خاستگاه جنبش در واقع نظام دوقطبی و اختلاف میان دو بلوک شرق و غرب در دوران جنگ سرد بوده، لکن این جنبش با تکیه بر اصول بنیادین خود، با اتخاذ سیاست‌های مستقل توانسته نظام موجود بین‌المللی را که تلاش شد پس از فروپاشی نظام دوقطبی به صورت تک قطبی و با توسل به یکجانبه‌گرایی اداره شود به چالش کشیده و افق‌های روشنی از چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های جمعی را پیش روی ملل جهان قرار دهد.
وی اضافه کرد: به دلیل تداوم روح سلطه‌گری و تبعیض توسط قدرت‌های بزرگ جهان که علیرغم تغییر برخی مبانی مناسبات بین‌المللی در پی فروپاشی نظام دوقطبی ادامه یافت موجب شد اعضای جنبش با استفاده از همان روح استقلال‌طلبی با توانی مضاعف روندهای جدید نظام بین‌الملل را به حوزه‌های همکاری خویش اضافه کنند.
نگرانی‌های جنبش عدم تعهد روز به روز در دنیا بیشتر می‌شود
دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران گفت: نگرانی‌های جنبش عدم تعهد با تحولات و دگرگونی‌های سریع در نظام بین‌المللی نه تنها کم نشده بلکه افزون‌تر نیز گشته است.
مجیدی اظهار کرد: ادامه برخی معضلات حاد در عرصه بین‌المللی و نیز تنوع و تحول تهدیدات فعلی در عرصه نظام بین‌الملل از جمله تهدید ناشی از تسلیحات هسته‌ای، افزایش شکاف میان کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، تداوم استفاده از زور، سلطه و ترویج تبعیض‌های گوناگون در سطح بین‌المللی، مسائل مختلف مربوط به محیط زیست، استفاده‌های ابزاری از حقوق بشر به عنوان حربه‌ای برای مقابله با کشورهای مستقل و بسیاری از دغدغه‌های دیگر موجب ارتقای جایگاه و نقش جنبش در سطوح مختلف بین‌المللی شده است.
وی افزود: در دو دهه گذشته نه تنها از اهمیت جنبش کاسته نشده بلکه با توجه به مسائل رخ داده، نقش و جایگاه جنبش نیز ارتقا یافته است و از مصادیق تجلی اراده ملت‌های مستقل برای دستیابی به صلح و ثبات بین‌المللی بر مبنای عدالت و ارزش‌های والای انسانی بوده است.
ریاست ایران فرصتی برای احیا و فعال‌سازی جنبش عدم تعهد
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو گفت: اجلاس شانزدهم سران جنبش عدم تعهد در کشوری برگزار می‌شود که نظام سیاسی‌اش برآمده از انقلاب اسلامی بر محور شعار «نه شرقی، نه غربی» است و از همان ابتدای شکل‌گیری‌اش در سال 1358 به عضویت این جنبش درآمد، کشوری که به تعبیر یکی از رهبران آفریقایی با انقلابش تفسیر دقیق و عملی از «عدم تعهد» را به جهانیان نشان داد و در طول سه دهه حیاتش برهمان خط استقلالی در نظام بین‌الملل حرکت کرده است و البته هزینه استقلال را در مقاطع مختلف پرداخته است.
مجیدی با بیان اینکه مقاومت ملی سه دهه گذشته ایران اسلامی برای حفظ استقلال و نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری نشانگر تعهد به اصول و عدم تعهد به نظام سلطه است، یادآور شد: ایران در زمان رژیم پهلوی با سرسپردگی آن رژیم به اردوگاه غرب، طبعا نمی‌توانست یک کشور غیرمتعهد محسوب شود، ضمن اینکه ایران در آن هنگام عضو پیمان نظامی سنتو بود و لذا عضویت در جنبش عدم تعهد برای کشورمان در آن هنگام میسر نشد.
وی تاکید کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی و طرح شعار محوری نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی، کشورمان در سال 1979 به جنبش عدم تعهد پیوست و بعد از پیوستن به جنبش، در ششمین اجلاس سران در هاوانا در همان سال شرکت کرد و پس از آن در کلیه نشست‌های جنبش اعم از اجلاس‌های سالانه وزیران، اجلاس‌های سالانه کارشناسان، نشست‌های سالانه دفتر هماهنگی و نشست‌های تخصصی و دورهای این جنبش حضور پر رنگی داشته است.
ادامه دارد...
انتهای پیام/ل10/گ1003
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
