به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، شرایط مناسب آب و هوایی و تنوع بسیار زیاد محصولات زراعی و باغی با تولید 72 نوع محصول زراعی و باغی در استان مازندران سبب شد تا تنوع و تراکم عوامل خسارت‌زا زنده در مازندران بیش از سایر مناطق کشور باشد.
بر همین اساس برای کاهش خسارت آنها نیز بخش زیادی از سموم کشور (15درصد) که سالانه بین 3هزار و 500 تا 4هزار و 500 تن است، در مازندران مصرف می‌شود.
* 4 هزار هکتار از باغات چای زیر پوشش مبارزه غیر شیمیایی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران در گفت‌وگو با فارس وسعت اراضی زیر کشت استان را با احتساب کشت دوم 670 هزار هکتار اعلام کرد و گفت: سطحی حدود 510 هزار هکتار زیر کشت محصولات زراعی بوده و سطح باغات استان 160 هزار هکتار است.
یحیی ابطالی افزود: نیاز آبی در کشاورزی استان از منابع سطحی (رودخانه‌ها)، آب‌بندان‌ها، استخرها و آب‌های زیرزمینی (قنوات و چاه ها) تأمین می‌شود.
وی اظهار داشت: نکته بسیار مهم درباره سموم مصرفی مازندران این است که حدود 50 درصد سموم مصرفی از نوع گرانول‌ها هستند که در مقایسه با سایر سموم دارای مقادیر بسیار کمتر از ماده مؤثره سموم هستند (گرانول‌های مصرفی استان دارای دو درصد تا 10درصد ماده سمی هستند) و در دو دهه قبل میزان مصرف سموم آفتکش در استان مازندران سالانه 10 تا 12 هزار تن بوده که با مدیریت‌های اعمال شده در حال حاضر به حدود 4 هزار تن کاهش یافته است.
ابطالی تأکید کرد: در حال حاضر استان مازندران جزء استان‌های پیشرو در روش مدیریت تلفیقی به ویژه استفاده از روش کنترل بیولوژیک در کنترل و مهار آفات است بطوری که حدود 25 درصد عملیات کنترل بیولوژیک با آفات محصولات کشاورزی در استان مازندران اجراء می شود. سطح انجام کنترل بیولوژیک در استان بیش از 60 هزار هکتار است که به ترتیب شامل برنج در سطح 47 هزار هکتار، مرکبات 6500 هکتار، ذرت 2500 هکتار، سویا 2500 هکتار و گوجه فرنگی و پنبه است.
این مسئول گفت: سطح زیر پوشش اراضی زراعی و باغی استان برای مبارزه غیر شیمیایی حدود 59 هزار هکتار است که از این میزان 48 هزار هکتار محصولات باغی شامل برنج، ذرت، سویا و گوجه فرنگی و 11هزار هکتار باغات مرکبات است.
وی تصریح کرد: تاکنون حدود 4 هزار هکتار از باغات چای استان هم زیر پوشش مبارزه غیر شیمیایی قرار گرفته است. امسال در سطح حدود 70هزار هکتار از باغ‌های مرکبات استان با استفاده از روغن و لک برای کنترل آفات اقدام شد که یک روش غیر شیمیایی است.
ابطالی خاطرنشان کرد: اراضی زیر پوشش مبارزه بیولوژیک در استان مازندران حدود 10 درصد از اراضی کشاورزی استان است که زیر پوشش مبارزه غیر شیمیایی قرار دارد و این استان در مبارزه غیر شیمیایی و کنترل بیولوژیکی مقام نخست کشور را دارا است.
* زنبور تریکوگراما تنها حشره مفید
این مسئول اضافه کرد: هم اکنون در 17 واحد انسکتاریم تولید حشرات مفید در استان سالانه 170 کیلوگرم زنبور تریکوگراما، 5 میلیون عدد زنبور براکون و حدود هفت میلیون عدد کفشدوزک کریپتلموس ودالیا تولید می‌شود.
وی ابراز داشت: «زنبورتریکوگراما» تنها حشره مفید تولیدی است که در شالیزارها رها شده و آفات برنج را کنترل می‌کند. همچنین برای مبارزه بیولوژیکی برای 4 هزار 125هکتار مزارع ذرت، یک هزار 595هکتار پنبه، 300هکتار سویا و 300هکتار مزارع گوجه فرنگی حشرات مفید تولید می‌شود.
ابطالی افزود: علاوه بر زنبور، پارازیت تریکوگراما مهم‌ترین عوامل کنترل بیولوژیک که در استان مازندران به‌صورت انبوه تولید و مصرف می‌شوند شامل زنبور براکون، کفشدوزک‌های کریپتوائموس و کفشدوزک ودالیا هستند که برای کاهش انبوهی آفات به زیر آستانه زیان اقتصادی در محصولات زراعی و باغی بکار گرفته می‌شوند.
* مصرف 20 درصد سموم کشاورزی در مازندران
کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران گفت: حدود 20 درصد سموم کشاورزی کشور در اراضی زراعی و باغی مازندران مصرف می‌شود که این مقدار بیش از 5 هزار تن برآورد شده و چهار برابر سرانه کشوری است و این میزان در دو دهه گذشته بیش از 10 هزار تن بوده است.
سینا معماری درباره تعداد انواع سموم مصرفی در استان می‌گوید: هم اکنون 13 نوع سم در مرکبات، 10 نوع سم در گوجه فرنگی، 9 نوع سم در برنج و ده‌ها نوع سم در سایر محصولات کشاورزی استان مصرف می‌شود.
کارشناس حفاظت محیط زیست مازندران اعتقاد دارد: مبارزه بیولوژیک مازندران دارای سطحی معادل 460هزار هکتار اراضی باغی و زراعی است. مازندران به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مناسب از جمله استا‌ن‌هایی است که از نظر تنوع زیستی در محصولات زراعی و باغی در کشور منحصر به فرد است.
معماری یادآور شد: به همین دلیل عوامل خسارت‌زای متعددی نظیر آفات یا بیماری‌ها و علف‌های هرز گیاهی در منطقه شیوع داشته که باید با رعایت تمام الزامات اعم از دستورالعمل‌ها و توصیه‌های فنی کارشناسان ذیربط آن را تا حد آستانه زیان اقتصادی تحت کنترل در آورد.
به گفته معماری مراکز تولید حشرات مفید توسط بخش خصوصی، به منظور مبارزه بیولوژیکی علیه آفات باغی و زراعی استان در حال فعالیت است و مراکز تولید حشره مفید برای کنترل بیولوژیکی با آفات نباتی برای 50هزار و 540هکتار مزارع برنج و 44 هزار و 70هکتار باغات مرکبات، حشره مبارز تولید می‌کنند
معماری ادامه داد: به‌دلیل اجرایی نشدن طرح بزرگ زهکشی اراضی استان، آب‌ماندگی اراضی یکی از محدودیت‌های اصلی عدم ارتقای ضریب کشت در استان مازندران است که علاوه بر کاهش عملکرد سبب طغیان آفات و بیماری‌ها نیز می‌شود.
کارشناس حفاظت محیط زیست مازندران معتقد است: زنبور «اکنوموئیده»، «سن آندرال لوس» و «عنکبوتیان» از دیگر حشرات مفید در طبیعت هستند که اگر سموم کمتر مصرف شود، در کنترل طبیعی عوامل خسارت‌زای زنده و آفات انواع محصولات کشاورزی بسیار موثرند.
وی افزود: در وضعیت مطلوب مازندران برابر سیاست‌های وزارتخانه طرح توسعه کاربرد مواد بیولوژیک و استفاده بهینه از کود و سم کشاورزی با هدف سلامت جامعه، حفظ محیط زیست، برقراری تعادل طبیعی، جلوگیری از آلودگی آب‌ها و در نهایت تولید محصول سالم و عاری از سموم شیمیایی را در دستور کار خود قرار داده است.
ابطالی گفت: در دو سال اخیر موفق شده‌ایم تا محصول برنج ارگانیک با علامت استاندارد و تاییده اتحادیه اروپا به بازار عرضه کنیم همچنین اخذ علامت استاندار تشویقی برای محصول توت فرنگی استان، اخذ تاییده سلامت برای محصول برنج و گردو از دیگر دستاوردهای استان در راستای امنیت غذایی در استان است.
* پرهیز باغداران از مصرف خودسرانه سموم
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز درباره مصرف سم می‌گوید: از دهه‌ی 60 میزان مصرف سم در کشور به صورت فرموله شده گزارش می‌شود در حالی که در سایر کشورها بر حسب ماده‌ی موثر انجام می‌شود.
مرتضی ولی‌پور گفت: طی دهه 60 میزان مصرف سموم شیمیایی برای کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز به طور میانگین به بیش از 35 هزار تن رسید که سهم مازندران در دهه یادشده با میانگین افزون بر 10 هزار تن بود که بالاترین آن مربوط به سال 68 به میزان 12.3 هزار تن بالغ شده است.
وی اضافه کرد: در دهه 70 و 80 به دلیل ملاحظات زیست‌محیطی و توجه به سایر روش‌های کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز،(مبارزه‌ی زراعی و مکانیکی و استفاده از دشمنان طبیعی آفات) در دستور کار جهاد کشاورزی قرار گرفت.
به گفته مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران با این رویکرد طرح کاهش مصرف سموم و استفاده بهینه از کودهای شیمیایی در کشاورزی در سال 74 به تصویب رسید و به اجرا درآمد که این پروژه سپس به «طرح توسعه کنترل بیولوژیک و استفاده‌ی بهینه از سموم» تغییر نام یافت که با مجموعه اقدامات بکارگرفته‌شده از مصرف سموم کشاورزی هر ساله کاسته شد تا این که اکنون در مازندران کمتر از 4هزار تن انواع سموم شیمیایی با احتساب حشره‌کش‌های گرانوله مصرف می‌شود.
ولی‌پور تاکید کرد: سموم پرخطر از گروه کلره‌ها کاملاً از چرخه مصرف حذف شد همچنین از سایر گروه‌ها سمومی که تأثیر نامطلوب بر دشمنان طبیعی و محیط زیست داشتند نیز توسط سازمان حفظ نباتات از فهرست سموم مجاز کشور حذف شدند و سموم کم‌خطر و نیز با دوز مصرفی کمتر و همچنین آفت‌کش‌های زیستی جایگزین شدند.
این مسئول افزود: بر اساس سیاست وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استان، توسعه مبارزه بیولوژیک با استفاده از دشمنان طبیعی آفات که در انسکتاریوم (مرکز پرورش حشرات)ها پرورش داده می‌شوند، به عنوان یکی از روش‌های موثر در استان مازندران بکار گرفته شده که در حال حاضر در حدود 60 هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی استان (برنج، مرکبات، ذرت، پنبه، گوجه‌فرنگی، سویا) زیر پوشش برنامه مبارزه بیولوژیک قرار دارند.
مدیر حفظ نباتات مازندران گفت: در سال‌های اخیر فعالیت‌های یادشده منجر به دستاوردهایی شده که در برخی از محصولات برابر آزمایش‌های به عمل‌آمده، باقی‌مانده سموم یافت نشد.
ولی‌پور یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در برنامه پنجم توسعه، اجرای مدیریت تلفیقی آفات (بکارگیری همه روش‌های مدیریت و کنترل آفات بیماری‌ها و علف‌های هرز) در سطح 25 درصد کل اراضی زیر کشت بوده که این پروژه در سال زراعی 91-1390 در کشور و استان آغاز شد.
این مسئول از کشاورزان و باغداران درخواست کرد که از مصرف خودسرانه سموم شیمیایی پرهیز کنند و حتماً در صورت لزوم رعایت بین سم‌پاشی و زمان برداشت (دوره کارنس) را مورد توجه قرار داده و در مورد کنترل آفات و بیماری‌ها با کارشناسان متخصص کشاورزی مرتبط مشورت کنند.
==================
گزارش از عبدالرحیم دیوسالار
==============
انتهای پیام/ن۱۰
