16 برداشت از آیین‏های عزاداری در مهدی‏شهر

به گزارش خبرگزاری فارس از مهدی‏شهر، هم‏زمان با فرارسیدن ماه محرم، نیم‏نگاهی توصیفی و البته تحقیقی خواهیم داشت به سنت‏های عزاداری در مهدی‏شهر و پیوستگی آن با اصول اساسی دینی.

این نگاه را در 16 برداشت مختلف خواهید خواند.

برداشت اول: سربازی حسین(ع)؛ نه عزاداری صرف

آغاز حرکت دسته‏های عزاداری از هفتم محرم و ادامه یافتن آن تا بعدازظهر عاشورا در مهدی‏شهر نشانگر آن است که ما سربازان ولایت و همراهان کاروان عاشوراییم و با کاروان عشق در تلاطم و حرکت.

کاروان حسین(ع) در همه تاریخ جریان دارد و ما می‏خواهیم خود را به کاروان برسانیم.

نمی‏نشینیم تا حادثه غم‏بار عاشورا رخ دهد، از تماشاگری بیزاریم؛ پس با سربازان حسین(ع) لحظه به لحظه در روزهای سرنوشت‏ساز منتهی به عاشورا، پیام متعالی آن را در کوی و برزن فریاد می‏زنیم.

برداشت دوم: فریادی از جنس سکوت

بعدازظهر عاشورا، غربت و تنهایی عجیبی در کربلا حکم‏فرما بود. کربلاییان، ورای هیاهوی مستانه سپاه کفر، در سکوتی عارفانه، گریه همه ارکان عالم را می‏شنیدند.

سنگ و خاک، آسمان و دریا و ... برای دردانه رسول خدا(ص) گریان بودند و در سپاه حسین(ع) دیگر صدای شورانگیز جوانان و رجزخوانی دلاوران و حتی مویه بانوان شنیده نمی‏شد.

سکوت، غم، دل‏نگرانی و ... واژه‏هایی بود که معنای خود را در آن صحرای پربلا به تمامی می‏یافت ...

بعدازظهر عاشورای مهدی‏شهر نیز تجسم این صحنه‏هاست. شور، نشاط، حرکت و ... با شهادت حسین(ع) به پایان می‏آید و بهت از شهادت بهترین انسان‏ها در فضای سنگین بعدازظهر عاشورای مهدی‏شهر به نمایش گذاشته می‏شود.

انسان بهت‏زده و سرگشته و عزیز از دست داده، نیاز به پناه بردن به سکوت و اشک عاشقانه دارد.

بعدازظهر ساکت مهدی‏شهر در روز عاشورا، چنین فضای عاشقانه‏ای دارد؛ دیگر صدایی شنیده نمی‏شود ...

برداشت سوم: از بلندای کوه تا قربانگاه

امام حسین(ع) بعدازظهر روز عرفه با تضرع و خشوع به بالای کوه عرفات رفت. دست به آسمان بلند کرد و مناجات خواند و فردایش مکه را به سمت قربانگاه کربلا ترک گفت.

دسته‏های عزاداری مهدی‏شهر نیز در تاسوعای حسینی، نمادی از این حرکت امام را به نمایش می‏گذارند.

بعدازظهر تاسوعا به بالای کوه تاسوعا می‏روند، مناجاتی زیبا و دلنشین می‏خوانند و فردا یعنی روز عاشورا به قربانگاه (قتلگاه) می‏روند.

برداشت چهارم: یاران شتاب کنید ...

کاروان عاشورا در حرکت است. ایستادن، تماشا کردن و کند رفتن مانع این سیر الی‏الله است.

«حیدری کردن» نخل، تاکیدی بر نایستادن است و توصیه بر شتاب؛ تذکر به بار بزرگی که بر دوش ماست و باید برای انتقال آن تلاشی ویژه کرد.

در این مراسم، باید از «حیدر» مدد خواست و مسیر عشق را هفت بار «سعی» کرد.

برداشت پنجم: مبدأ، مقصد و مسیر مشترک

تشتت و چند دستگی و به تبع آن سوء استفاده دشمن، مسیر خلافت را بعد از رحلت حضرت رسول(ص) بدان‏گونه رقم زد و سال‏ها بعد، حسین(ع) را در کربلا تنها گذاشت.

اگر حسینی و ولایی هستیم، «مبدأ، مسیر و مقصد» ما باید مشترک باشد. هر کس تنها خود را ببیند، راه حسین(ع) را گم می‏کند.

دسته‏های عزاداری مهدی‏شهر در تحقق این فکر بالنده، همگی از یک نقطه کارشان را آغاز می‏کنند، در یک مسیر حرکت می‏کنند و به مبدأ بر می‏گردند.

این فرهنگ را می‏توان تجلی قوس صعود و قوس نزول در تکامل معنوی انسان و توجه به بازگشت همگان به مبدأ اولیه دانست یا به قولی دیگر، ما از اوییم و به سوی او باز می‏گردیم.

برداشت ششم: خستگی‏ناپذیری

از حسینه اعظم مهدی‏شهر تا زیارت و برگشت از زیارت تا حسینیه اعظم، حرکت به سمت کوه تاسوعا و بالأخره نیمه‏های شب عاشورا، حرکت در کوچه‏های شهر.

آری! تن خسته می‏شود اما آیا داغدار حسین(ع) می‏تواند تاسوعا و عاشورا تن‏آسایی کند و به فکر استراحت باشد.

این خستگی باید تا ظهر عطشناک عاشورا به طول بینجامد تا درک خستگی کاروان عشق ملموس‏تر باشد.

برداشت هفتم: شب بیداری

هیچ‏کس در شب عاشورا نخوابید. آن شب، راز و نیاز و مناجات با پروردگار، لحظه‏ای در صحرای کربلا قطع نشد. آری! حسینیان تاریخ در شب مناجات با خدا نمی‏خوابند. آنان نیز با زمزمه‏های عاشقانه حسین(ع) و یارانش هم‏نوا شده و تسلی‏بخش دل غم‏بار زنان و کودکان اهل حرم می‏شوند.

اهل حرم با دیدن یارانی که همراه حسین(ع) تا صبح بیدارند و سرود رشادت و مودت می‏خوانند، خوشحال می‏شوند.

در مهدی‏شهر، نخل با همراهی چند هیئت عزاداری تا اذان صبح در شهر می‏گردد و همگان را به بیداری دعوت می‏کند.

برداشت هشتم: به دنیا نباید دل بست

چسبیدن به دنیا مانع پرواز است. باید دنیا را محل پرواز به ملکوت دانست و البته در آن قرار نیافت.

اگر از زمین دل برنگیریم و به بالا حرکت نکنیم، در صف یاران سالار شهیدان قرار نخواهیم گرفت.

روز تاسوعا از زمین و پستی جدا می‏شویم و به بالای کوه تاسوعا حرکت می‏کنیم تا با مناجات به اوج برسیم.

از آن بلندی، دنیا با همه مظاهرش چه حقیر و کوچک است!

برداشت نهم: به الگو نیازمندیم

راه حسین(ع) را بزرگان زیادی پیمودند و در مدرسه عاشورا آزمون شهادت دادند.

آنان چراغ راه ما برای رسیدن به کاروان حسینی هستند. ندیدن این چراغ‏های نورانی، ما را به ناکجاآباد خواهد رساند.

شهدا نمره قبولی در مکتب حسین(ع) کسب کردند. باید آن را دید، وصایایشان را خواند و از روح معنوی آنان مدد گرفت.

عبور دسته‏های عزاداری از کنار تربت این شهیدان، تکرار درس آزادگی و آزادمردی است.

برداشت دهم: همدلی و همراهی

نخل جز با دست در دست هم نهادن همه افراد و همراهی و همت عاشقان اباعبدالله به بالای کوه تاسوعا نمی‏رسد.

معجزه «دست‏های به هم فشرده» و «بازوان به هم گره خورده» بار سنگین بر دوش گذاشته شده را به مقصد می‏رساند.

آری! کارهای بزرگ جز با همدلی و همراهی به ثمر نمی‏رسد.

برداشت یازدهم: رسم مهربانی و وفاداری

درس بزرگ روز تاسوعا، ادب و وفاست؛ بنابراین، جلوه‏ای از این ادب و وفا در دسته‏های عزاداری مهدی‏شهر و در دید و بازدیدها به نمایش گذاشته می‏شود.

مجاوران امامزاده قاسم(ع)، ادب هیئت‏های عزاداری مهدی‏شهر را در عرض تسلیت به امامزاده و حضور در جمعشان را با بازدید نشان می‏دهند.

حرکت دسته‏های عزاداری زیارت به سمت حسینیه اعظم، در شب عاشورا نشان‏دهنده این واقعیت زیباست.

برداشت دوازدهم: از حسین(ع) تا مهدی(عج)

اینک پرچم حسینی در دست فرزندش مهدی موعود است. او منتقم خون شهدای کربلاست و همه اهدافی که پیامبران و امامان به دنبال تحققش بودند، را محقق می‏سازد.

اکنون مهدی(عج) در اوج است؛ هر کس بر مدار او باشد، حسینی است. هر کس به دور او حلقه زند، رستگار است.

حسین(ع) نگاهش به مهدی است و مهدی پیوسته حسین(ع) را می‏بیند.

جایگاه حسینیه المهدی و حسینیه اعظم در آیین عزاداری مردم مهدی‏شهر این‏گونه است. راه حسین(ع) به مهدی(عج) می‏رسد و راه مهدی(عج) به حسین(ع).

برداشت سیزدهم: پویایی سنت‏ها

جامعه حسینی اگر چه پایبند به آیین‏هاست؛ اما اسیر آن نیست. پویایی و رشد در حفظ آیین‏ها و در مواقع لزوم اصلاح آن نهفته است.

تا چند سال گذشته به سبب تعداد اندک هیئت‏ها، وقت دسته‏روی با اذان ظهر تلاقی نداشت؛ اما در سال‏های اخیر که هیئت‏ها افزایش یافت و دسته‏روی تا بعد از اذان به طول می‏انجامید، هیئت‏های پویای حسینی مهدی‏شهر، سنت دینی نماز را پاس داشته و برتر از آیین‏های خود نشاندند.

آنها در هنگام اذان ظهر تاسوعا و عاشورا با توقف هیئت و اقامه نماز، یکی از پیام‏های بزرگ عاشورا را با عمل خویش فریاد زدند.

برداشت چهاردهم: از کربلا تا شام

حرکت کاروان حسین(ع) در کربلا متوقف نشد. پیام‏رسانی از آن حادثه عظیم، شهر به شهر و منزل به منزل ادامه یافت.

اگر روشنگری‏های بعد از دهم محرم نبود، واقعیات کربلا پنهان می‏ماند.

مردم مهدی‏شهر نیز پس از عاشورا کار این قیام را پایان‏یافته نمی‏بینند و با حضور پرشور خود در مجالس وعظ و سخنرانی که تا پایان ماه صفر ادامه دارد، با کاروان عاشورا همراهی می‏کنند و بر مصائب زنان و کودکان حرم اشک می‏ریزند.

برداشت پانزدهم: مردانگی و شجاعت در عین مظلومیت

آنچه در کربلا بیش از مظلومیت موج می‏زند، آزادگی، آزادمردی، شجاعت، زیر بار ظلم نرفتن و استقامت است.

آیین‏های عزاداری مردم مهدی‏شهر، این شجاعت و استقامت را بیش از عزاداری‏های فعلی نشان می‏دهد.

حمل نخلی سنگین، عبور از مکان‏هایی صعب، تکرار کلماتی که ورد زبان پهلوانان بوده است؛ مانند علی، حیدر، ابوالفضل و ... و همچنین سینه‏زنی‏ای که بدون زور بازو و توان و قدرت امکان‏پذیر نیست، توجه به شجاعت وصف‏ناشدنی 72 تن دارد و البته در کنار آن مظلومیت و غربت آنان.

برداشت آخر: تسلیت‏گویی به فرزندان داغدار

مصیبت شهادت امام حسین(ع) اگرچه همه مسلمانان را داغدار می‏کند؛ اما آنان که اهل‏‌البیت هستند و  از فرزندان این امام بزرگوار محسوب می‏شوند، داغدارتر و مصیبت‏زده‏ترند.

ادب حکم می‏کند این غم سنگین را به فرزندانش تسلیت گفت و به قصد تسلابخشی به دل شکسته آنان به محضرشان شتافت.

روز تاسوعا سیل عظیم عزاداران مهدی‏شهر برای عرض تسلیت، به محضر فرزندی از فرزندان سالار شهیدان می‏شتابند و در بارگاه امامزاده قاسم(ع) این مصیبت عظیم را تسلیت می‏گویند.

==================

گزارش از: محمدعلی یوسفیان

==================

انتهای پیام/ع/ف4004